نگرشي بر نو آفريني و بازآرايي نظام حقوق مالكيت معنوي

A View to Entrepreneurship and Rearrangement of Intellectual Property Rights System

از آنجا كه پديده نوآفريني نقش كليدي در تجاري‌سازي دانش و فرايند توسعه ايفا مي‌كند، اين مقاله با تشريح علمي اهميت و جايگاه حقوق مالكيت معنوي به عنوان عاملي كليدي در ظهور نوآفريني، به بررسي جايگاه و نحوه تبيين آن در اقتصاد رايج مي‌پردازد. نتايج بررسي‌هاي برگرفته از درون‌مايه‌هاي رشته‌هاي حقوق و اقتصاد نشان مي‌دهد كه حقوق مالكيت معنوي تعبيه شده در اقتصاد ارتودكس با اصل ديگر اين پارادايم يعني رقابت در تضاد است كه ضرورت بازنگري و بررسي صحت مباني فكري اقتصاد مرسوم را ايجاب مي‌نمايد. اين مقاله با بهره‌گيري از پارادايم اسلامي مبني بر لزوم ورود كنشگر جمعي براي هم‌راستا ساختن كنش‌هاي فردي، به تصحيح نگرش فرد‌گرايانه تبيين شده در اصول فكري رويكرد رايج مي‌پردازد و با تصريح ضوابط ملزم‌كنندۀ دولت به مداخله در اقتصاد و با استناد به قرار گرفتن مالكيت فكري در منطقة فراغ، در جهت طراحي نحوه ورود كنشگر جمعي در اين حوزه گام بر‌مي‌دارد. لذا با تمركز بر خصوصيات كالا و جايگيري انديشه‌هاي نوآورانه حوزه صنعتي در زمرة كالاهاي عوارضي، دولت موظف است براي حل تضاد فوق، خود به طور مستقيم با خريد محصولات نوآوران يا به طور غير‌مستقيم با خلق چارچوب قانوني و نهادي مقتضي، امكان واگذاري امتياز استفاده از انديشه‌هاي نوآوران را به متقاضيان در ازاي دريافت عوارض از آنان فراهم آورد تا ضمن اطمينان بخشيدن به نوآوران نسبت به دريافت پاداش براي فعاليت‌هايشان، در جهت تسري ايده‌هاي نو و برقراري فضاي رقابت ضد انحصار گام بردارد.

Entrepreneurship has a key role in marketization of knowledge and development process. This paper tries to explain the importance and the position of intellectual rights as a key component of entrepreneurship emergence; therefore, we analyze its position and explanation in the mainstream paradigm. The results obtained from sciences of law and economy themes reveal that the essence of orthodox economics and intellectual property rights (IPR) are in conflict with its competition principle. This paradox necessitates a deep review of foundations of IPR in mainstream economics. This paper cooperates with Islamic paradigm's achievements in dictating the entrance of collective action to bring individual actions in line. As a result, individualistic approach which has been embedded in mainstream economics would be refined. This can be practiced by clarifying regulations which enforce government interference in economy. Concentrating on goods features results in placing of innovational ideas of industrial sphere in toll goods. So public activists can cope with the paradox by direct-purchased innovative products or providing institutional structures; Therefore, their utilization by charging toll leads to grant exploiting innovations to their applicants. Eventually, while innovators are assured to get rewarded of innovating, the economy gets benefits of the spreading innovational ideas which lead to an anti-trust competition sphere