پهنه بندي دماي ايران با استفاده از روش نگاشت تجزيه به مقادير منفرد (SVD) و خوشه بندي فازي

Zoning of Iran Temperature using modern method based on SVD and fuzzy clustering

اقليم يكي از مهم ترين عوامل محيطي است كه بر زندگي و فعاليت انسان ها موثر است. لذا شناخت پهنه هاي اقليمي جهت برنامه ريزي و توسعه فضايي نواحي مختلف ضروري مي باشد. هدف اين تحقيق پهنه بندي دما در ايران با روش خوشه بندي فازي است. داده هاي ميانگين روزانه درجه حرارت خشك، بيشينه درجه حرارت، كمينه درجه حرارت، دماي نقطه شبنم و درجه حرارت تر 6 3 ايستگاه سينوپتيك ايران در بازه زماني 1985 تا 2013 از سازمان هواشناسي اخذ شد. با توجه به عدم قطعيت، داده هاي اقليمي، در جهت به حداقل رساندن عدم قطعيت داده هاي موجود با روش نگاشت تجزيه به مقادير منفرد (SVD) فشرده و كاهش بعد داده شد و با روش خوشه بندي فازي (Fcm) ، خوشه بندي گرديد. نتايج نشان داد كه روش خوشه بندي فازي به خوبي قادر است طبقه بندي دمايي قابل قبول و مناسبي را براي ايران ارائه دهد. نتايج اين تحقيق 6 خوشه دمايي را در ايران نشان مي دهد. پهنه هاي دمايي ايران از درياي خزر، خليج فارس و درياي عمان و رشته كوه البرز و زاگرس و نواحي داخلي ايران تبعيت مي كند. از نتايج اين پژوهش مي توان در جهت مقاصد كشاورزي و مديريت منابع آبي كشور و هم چنين گردشگري استفاده كرد.

Climate is one of the most important environmental factors that impact human life and activities. Therefore، it is important to know about climate zones for planning and spatial development of different reigns. The main purpose of this research is zoning the temperature of Iran using fuzzy clustering. Data about mean of daily dry temperature، maximum temperature، minimum temperature، dew point temperature and wet temperature of 63 synoptic stations in Iran were collected from meteorology office during 1989 to 2013. Data were reduced in MATLAB software using SVD method and clustered using fuzzy clustering. Results indicate 6 temperature clusters in Iran. Temperature zoning of Iran is affected by the Caspian Sea، Persian Gulf، Oman Sea، Alborz and Zagros mountain ridges، and internal areas of Iran.