تاثير روش هاي پرداخت بر قيمت فروش و هزينه تمام شده برق در بازار برق ايران: مطالعه موردي نيروگاه‌هاي برق خراسان

Effect of Payment Methods on Price and Cost of Electricity in Iranian Electricity Market: Case Study of Khorasan Power Plants

از مهمترين ويژگي‌هاي بازار برق ايران، روش پرداخت به ازاي پيشنهاد به نيروگاه هاي برنده است. اين در حالي است كه در بسياري از بازارهاي برق كشورهاي توسعه يافته از روش پرداخت يكنواخت استفاده مي­شود. اين مقاله به مقايسه روش پرداخت يكنواخت و پرداخت به ازاي پيشنهاد از نظر قيمت فروش و هزينه تمام شده برق در بازار برق ايران با استفاده از الگوي Q-Learning در سه دوره كم باري، بار عادي و پيك مي پردازد. به دليل كمبود شديد و در بسياري از موارد غيرقابل دسترس بودن منابع اطلاعاتي، نتايج اين بررسي بر روي نيروگاه­هاي برق استان هاي خراسان متمركز شده است. نتايج حاكي از آن است كه هر چند قيمت فروش برق در روش پرداخت به ازاي پيشنهاد كمتر از روش پرداخت يكنواخت است، اما هزينه تمام شده برق در روش يكنواخت كمتر از روش پرداخت به ازاي پيشنهاد قيمت مي‌باشد. به عبارت ديگر، در روش يكنواخت از نيروگاه هاي با بازدهي بالاتر استفاده مي­شود كه كاهش مصرف سوخت و كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي را در پي دارداز مهمترين ويژگي‌هاي بازار برق ايران، روش پرداخت به ازاي پيشنهاد به نيروگاه هاي برنده است. اين در حالي است كه در بسياري از بازارهاي برق كشورهاي توسعه يافته از روش پرداخت يكنواخت استفاده مي­شود. اين مقاله به مقايسه روش پرداخت يكنواخت و پرداخت به ازاي پيشنهاد از نظر قيمت فروش و هزينه تمام شده برق در بازار برق ايران با استفاده از الگوي Q-Learning در سه دوره كم باري، بار عادي و پيك مي پردازد. به دليل كمبود شديد و در بسياري از موارد غيرقابل دسترس بودن منابع اطلاعاتي، نتايج اين بررسي بر روي نيروگاه­هاي برق استان هاي خراسان متمركز شده است. نتايج حاكي از آن است كه هر چند قيمت فروش برق در روش پرداخت به ازاي پيشنهاد كمتر از روش پرداخت يكنواخت است، اما هزينه تمام شده برق در روش يكنواخت كمتر از روش پرداخت به ازاي پيشنهاد قيمت مي‌باشد. به عبارت ديگر، در روش يكنواخت از نيروگاه هاي با بازدهي بالاتر استفاده مي­شود كه كاهش مصرف سوخت و كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي را در پي دارد

The most important property of the Iranian Electricity Market is the pay as bid method for the winning power plants. However, in many developed countries' electricity markets, uniform payment method is used. In this paper, we compare the uniform payment method and pay as bid regarding price and cost price of electricity in the Iranian electricity market using a Q-learning model in three periods of low, normal and peak loads. Due to insufficient and in many cases, inaccessible data, this study is mainly concentrated on power plants located in Khorasan Province. According to the results, the price of electricity in the pay as bid method is lower than the uniform payment method. However, the cost of electricity in a uniform layment is less than the pay as bid method. In other words, in a uniform payment, power plants with higher efficiency win the bids resulting into lower fuel consumption and less greenhouse gase emissions.