بررسي عوامل موثر بر گرايش دانشجويان به رفتار جمعي (مطالعه موردي: دانشگاه آزاد اسلامي واحد شيراز)

Factors affecting students’ tendency toward collective behavior: Case study of the students of Islamic Azad University,Shiraz branch

رفتار جمعي محور اساسي جامعه‌شناسي سياسي معاصر است و يكي از پديده‌هاي اجتماعي است كه از ديرباز نظام‌هاي سياسي را به چالش طلبيده است. اين مقاله به بررسي عوامل مؤثر بر گرايش دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي واحد شيراز به رفتار جمعي مي‌پردازد. در تبيين رفتار جمعي از چارچوب نظري نيل اسملسر استفاده شده است و از منظر رهيافت ساختي كاركردي رفتار جمعي و سازه‌هاي مؤثر بر آن شناسايي و شاخص‌سازي شده است. نتايج اين تحقيق كه از يك نمونه 410 نفري به صورت نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي و با استفاده از تكنيك محاسبه حجم نمونه كوكران از جامعه آماري 9326 نفري انتخاب شده‌اند‍‍، نشان مي‌دهد كه متغيرهاي سن، سطح تحصيلات والدين، ميزان استفاده از تلويزيون، رايانه، اينترنت، ماهواره، جنسيت، وضعيت تأهل، وضعيت اشتغال، وضعيت سكونت، خاستگاه اجتماعي و قوميت دانشجويان با ميزان تمايل آنان به رفتار جمعي رابطه معني‌دار دارند. تحليل رگرسيون چندمتغيره نشان مي‌دهد كه ميزان استفاده از اينترنت، جنسيت و ميزان تماشاي تلويزيون به عنوان مهم‌ترين متغير ظاهر شده‌اند كه در مجموع توانسته‌اند 1/15 درصد از تغييرات متغير وابسته را تبيين نمايند. به طور كلي يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه ميزان استفاده از اينترنت قوي‌ترين رابطه مثبت را با تمايل به رفتار جمعي دارد و پس از آن ميزان استفاده از تلويزيون و سن، رابطه معكوس با رفتار جمعي دارند.

Collective behavior is regarded as one of the main issues in contemporary political sociology, a social phenomenon that has long challenged political systems. The purpose of this paper is to study the factors affecting the tendency of the students of Shiraz toward collective behavior. To explain collective behavior, we have used Neil Smelser’s theoretical framework and from the structural-functional perspective, collective behavior and the factors affecting it have been identified. The sample consisted of 410 students, selected from a statistical universe of 9326 students. We have used random startified sampling method and Kochrans's technique of calculating the volume of the sample. The results show that the variables age, parents’ education, using television, the internet, satellite, gender, marital status, employment status, place of residence, social background and ethnicity have a significant relationship with the students’ tendency toward collective behavior. The multi-variable regression analysis shows that the amount of using Internet and watching television as well as gender are the most significant variables, explaining 15.1 percent of the changes of the dependent variable. Generally, the findings show that the amount of using Internet has the greatest positive relationship with collective behavior. This is followed by the variables the amount of watching television and age, which are negatively related with collective behavior