اثر روغن ماهي بر آزمون پوستي توبركولين دو مرحله‌اي در بيماران بستري: يك كارآزمايي تصادفي كنترل ‌شده

The effect of fish oil on two-step tuberculin test in hospitalized patients: A randomized controlled trial

زمينه: طبق دستورالعمل كشوري مبارزه با سل، آزمون توبركولين دو مرحله‌اي به ­ويژه در سالمندان در صورت منفي بودن آزمون اوليه بايد انجام شود. با اين‌ وجود در مورد فايده انجام آن ابهاماتي وجود دارد. هدف: اين مطالعه با هدف بررسي اثرات مكمل روغن ماهي بر نتايج آزمون توبركولين دو مرحله ­اي در بيماران بستري انجام گرديد. مواد و روش‌ها: در اين كارآزمايي باليني تصادفي كنترل‌ شده، 128 بيمار بستري در سال 1395 به‌طور تصادفي به دو گروه 64 نفره دارونما و دريافت‌كننده مكمل روغن ماهي (گروه تجربي) تقسيم شدند. روزانه دو گرم مكمل روغن ماهي به گروه تجربي در طول 4 روز متوالي داده شد. ميزان تغيير در ايندوراسيون بار اول و دوم به‌عنوان پيامد اصلي مطالعه در نظر گرفته شد. 6 ميلي‌متر يا بيش ­تر در افزايش ايندوراسيون ثانويه نسبت به ايندوراسيون اوليه به‌عنوان معيار افزايش در اندازه واكنش در نظر گرفته شد. يافته‌ها: ميانگين تفاوت بين اندازه ايندوراسيون اوليه و ثانويه در گروه تجربي به‌طور قابل‌ توجهي بالاتر بود (0/04=P). همچنين اندازه اوليه ايندوراسيون و محل زندگي فرد دو متغير ديگري بودند كه به ­ترتيب در آزمون ­هاي آماري همبستگي پيرسون و آناليز واريانس جزء عوامل تأثيرگذار بر ميزان افزايش ايندوراسيون شناخته شدند (به­ ترتيب 0/014 =P و 0/002=P). در هر دو گـروه افزايـش معنـي‌دار بالينـي در اندازه ايندوراسيون مشاهده نشد. نتيجه‌گيري: به­ نظر مي‌رسد انجام آزمون دومرحله‌اي توبركولين نسبت به آزمون يك مرحله‌اي، باعث افزايش تعداد مواردي كه به­ عنوان مبتلايان به عفونت سل در نظر گرفته مي­ شوند، نمي‌گردد. همچنين تجويز كوتاه مدت مكمل روغن ماهي نيز تغييري در اين نتايج ايجاد نمي ­نمايد.

Background: According to national tuberculosis control guide, two-step tuberculin skin test (TST) should be done in the elderly, if the initial test is negative. However, it raises questions about the usefulness of this approach. Objective: This study aimed to explore the effects of fish oil supplements on the two-step tuberculin test in hospitalized patients. Methods: In this randomized controlled clinical trial, 128 patients randomly allocated to control group (receiving placebo, n=64) and treatment group (receiving fish oil supplements, n=64) during 2016. Fish oil supplement group was treated with 2 g daily for 4 consecutive days. The outcome was considered a change in 2 sequential TST induration sizes. Significant increase in the size of the secondary induration compared to primary was considered 6 mm or more. Findings: There was significant difference between primary and secondary indurations of two groups (higher in treatment group) (P=0.04). According to the results of analysis of variance and correlation tests, two effective factors were identified: initial induration and residence location (P=0.014 and P=0.002, respectively). In both groups, no clinically significant increase in the size of induration was observed. Conclusion: It seems that the number of cases considered as infected with tuberculosis does not increase with two- rather than one-step tuberculin skin test. Also, the short-term administration of fish oil supplements does not change this result.