پايش زمينه و نقشه پراكندگي كل كربن آلي (TOC) در منابع آب شرب زيرزميني دشت قزوين

Background monitoring and spatial analysis of total organic carbon in groundwater in Qazvin plain

زمينه: كل كربن آلي (Total organic carbon; TOC) شاخصي است كه نشان‌دهنده احتمال آلودگي آب به فاضلاب و آلاينده­ هاي آلي نظير سموم است. ميزان TOC در منابع آب نشان‌دهنده حضور تركيبات آلي بوده و باعث استفاده برخي كشورها از اين شاخص براي ارزيابي كيفيت منابع آب خام و سيستم‌هاي تصفيه آب شده است. هدف: اين مطالعه با هدف تعيين غلظت كل كربن آلي در منابع آب شرب زيرزميني دشت قزوين انجام شد. مواد و روش­ ها: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي، تعداد 81 نمونه آب در پاييز و زمستان 1394 و بهار 1395 به­ صورت تصادفي در دو اقليم خشك و نيمه خشك از چاه­ هاي عميق آب شرب در دشت قزوين برداشت شد. چاه­ هاي نمونه در بين شهرهاي قزوين، آبيك، بويين زهرا و تاكستان گسترده بودند. اندازه‌گيري ميزان TOC با روش آناليز دستگاهي و با استفاده از دستگاه سنجش TOC انجام شد. يافته­ ها: ميانگين غلظت TOC در منابع آب شرب در شهرهاي قزوين، تاكستان، آبيك و بويين زهرا به ­ترتيب 0/88، 0/68، 0/81، 0/79 ميلي‌گرم در ليتر و با ميانگين كل 0/79 ميلي­ گرم در ليتر به­ دست آمد. همچنين بين غلظت TOC و كاربري زمين ارتباط معني­ داري مشاهده نشد. نتيجه‌گيري: ميانگين غلظت TOC در منابع زيرزميني در منطقه مطالعه شده از حدود مجاز توصيه ‌شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست آمريكا پايين‌تر بود. نتايج به­ دست آمده آشكار ساخت كه احتمال تشكيل تركيبات جانبي گندزدايي در طي فرايند كلرزني بسيار اندك مي­ باشد. پايين بودن ميزان TOC در منابع آب مي‌تواند در نتيجه فرايندهاي فيلتراسيون و احيا باشد.

Background: Total organic carbon (TOC) is an indicator which presents water pollution via wastewater and organic pollutants including pesticides. TOC content in water presents organic matter and resulted that some countries use TOC as an indicator for assessing row water quality and water treatment facilities. Objective: This study was done to determine total organic carbon concentration in groundwater resources in Qazvin plain. Methods: Eighty-one water samples were selected randomly in arid and semi-arid climates in Qazvin plain in winter and spring of 2016. Sample stations were located in Qazvin, Takestan, Abyek and Buin Zahra cities. TOC analysis was done with SGE ANATOC™ Series II analyzer. Findings: The average of TOC concentrations were detected 0.88, 0.68, 0.81 and 0.79 mg/L in Qazvin, Takestan, Abyek and Boin Zahra cities, respectively, with the mean of 0.79mg/L. In addition, no significant relationship was found between land use and TOC concentration in groundwater. Conclusion: The average of detected TOC in groundwater resources in the study area was lower than acceptable levels provided by the United States Environmental Protection Agency. The obtained results revealed that there were low potential for production of disinfection by-products in chlorination process. Low levels of TOC in water resources can be due to the performance of filtration and reduction processes.