ميزان تفكيك از مبدأ در مديريت پسماند و مروري بر عوامل اقتصادي و اجتماعي مؤثر بر آن در چند شهر ايران (1396)

Investigating the source separation rate of municipal solid waste and economical and social determinance in Iran (2017)

زمينه: مديريت پسماند شهري به­ عنوان يك مسئله جدي زيست محيطي در جوامع بشري مطرح است. جمع ­آوري پسماند به ­صورت تفكيك شده از مبدأ يك ضرورت براي مديريت كارآمد پسماند است. هدف: اين مطالعه با هدف ارزيابي ميزان تفكيك از مبدأ پسماند در چند شهر ايران و شناخت عوامل مؤثر بر ميزان مشاركت در طرح­هاي تفكيك از مبدأ در مديريت پسماند خانگي انجام شد. مواد و روش ­ها: در اين مطالعه توصيفي سال 1396 ميزان تفكيك از مبدأ پسماند خانگي 12 شهر ايران با كسب اطلاعات از سازمان­ هاي متولي مورد ارزيابي قرار گرفت. همچنين عوامل اقتصادي و اجتماعي مؤثر بر ميزان مشاركت مردم در طرح­هاي تفكيك از مبدأ با مرور مطالعه ­هاي گذشته بررسي شد. داده­ هاي بدست آمده با استفاده از نرم افزاز اكسل مورد آناليز آماري قرار گرفت. يافته ­ها: در شهرهاي اصفهان، شيراز و سمنان با وجود پوشش 90 درصدي طرح ­هاي آموزشي، ميزان تفكيك از مبدأ پسماند شهري كم ­تر از 40 درصد گزارش شد و به­ طور ميانگين اين عدد براي تمام شهرهاي مورد بررسي 13/46 درصد بود. ميزان پسماند خشك ارزشمند قابل تفكيك در مجموع شهرهاي مورد بررسي 705 هزار تُن در سال برآورد شد كه 610 هزار تُن از آن به­ صورت مخلوط با پسماند شهري جمع­ آوري مي­ شود. عوامل فرهنگي و اجتماعي مانند؛ آگاهي و آموزش، اعتماد اجتماعي، مسايل اقتصادي و تداوم طرح­ هاي تفكيك از مبدأ بر ميزان مشاركت مردم در اين طرح ­ها مؤثر شناخته شد. نتيجه­ گيري: دستيابي به نرخ تفكيك از مبدأ بالاتر در پسماندهاي شهري، نيازمند در نظر گرفتن تمام عوامل مؤثر بر آن در برنامه ­ريزي و سياست­ گذاري مديريت پسماند است.

Background: Municipal solid waste is a serious environmental issue in human societies. The source separation is a necessity for efficient municipal waste management (MSW). Objective: The aim of this study was to evaluate the source separation rate of MSW in several Iranian cities, as well as to identify the determinance of the participation level in source separation. Methods: In this study, the source separation rate of waste in 12 cities of Iran was evaluated by information from waste management organizations and the economical and social determinance were reviewed. Data were analyzed by Excel. Findings: In some cities, despite the coverage of about 90% of the training plans, the rate of source separation of MSW was less than 40%, and the average of source separation for all studied cities was 13.46%. The value of dry solid waste in all studied cities was estimated 705/000 tons per year which about 610/000 tons are collected as the mix with other wastes. Awareness and education as the cultural factors and social trust, economic issues, and the continuity of the source separation plan as the social factors have been effective in people's participation in these projects. Conclusion: Higher source separation rate in the wastes at the urban area requires consideration of all determinance in the planning and policy of WMS.