بررسي باقيمانده هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه اي در خاك هاي آلوده به تركيبات نفتي در شهرستان شهركرد در سال 1392

Survey of the residual polycyclic aromatic hydrocarbons in petroleum contaminated soils in Shahrekord in 2013

زمينه و هدف: هيدروكربن هاي آروماتيك چندحلقه اي (PAHs) گروه بزرگي از آلايند هاي محيطي را تشكيل مي دهند كه به دليل سميت، سرطان زايي و نيز مقاومت نسبت به تجزيه از اهميت خاصي برخوردار هستند. منشاً اصلي ورود آن ها به محيط، نفت و فراورده هاي نفتي مي باشد. اين مطالعه با هدف تعيين باقيمانده هيدروكربن‌هاي آروماتيك چند حلقه اي در خاك هاي آلوده به تركيبات نفتي در شهرستان شهركرد انجام شد. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي، از سه نوع سايت آلوده در شهرستان شهركرد (سايت حومه خطوط انتقال نفت پس از حادثه شكستگي خط لوله، سايت در معرض دود اگزوز و سايت مخازن ذخيره سوخت) به صورت تصادفي نمونه برداري انجام و غلظت فنانترن و پايرن پس از استخراج توسط دستگاه كرواتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC) اندازه گيري شد. يافته ها: ميانگين غلظت فنانترن و پايرن در سايت حومه خط انتقال به ترتيب 6/8±24/14 و 20/42±50/67، ميلي گرم بر كيلوگرم در سايت مخازن ذخيره به ترتيب 0/02±0/22 و 1±2/5 ميلي گرم بر كيلوگرم و در مناطق در معرض دود به ترتيب 19/45±32/24 و 36/23±61/32 ميلي گرم بر كيلوگرم بود. رابطه بين غلظت هاي فنانترن و پايرن در سايت حومه خط انتقال و مخازن نفت با توجه به استاندارد سازمان بهداشت جهاني (WHO) و آژانس ثبت بيماري ها و مواد سمي (ATSDR) و همچنين در سايت در معرض دود اگزوز با توجه به استانداردWHO معني دار مي باشند كه نشانگر آلودگي شديد در اين مناطق مي باشد. نتيجه گيري: غلظت فنانترن وپايرن در سايت حومه خط انتقال با كاربري كشاورزي به طور متوسط به ترتيب 200 و 500 برابر استاندارد WHO براي خاك هاي كشاورزي (خاك غير آلوده) و غلظت فنانترن و پايرن براي پمپ بنزين هاي اندازه گيري شده به طور متوسط 6 و 12 برابر استاندارد WHO براي سايت هاي در معرض اگزوز اتومبيل اندازه گيري شده است؛ بنابراين بايستي راهكارهاي مناسب پالايش (از جمله زيست پالايي) اين خاك ها مد نظر قرار گيرد.

Background and aim: Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are one of the widespread and contaminant throughout the nature, due to toxicity, carcinogenicity, their relative resistance to biodegradation. The main origin that introduced this contamination to environment is oil and oil products. This study aimed to determine the residual polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in petroleum contaminated soils in Shahrekord. Methods: In this descriptive–analytical study, random samples were taken from three contaminated sites, including vicinity transmission line site after accident pipeline break, exposed to exhaust site and oil storage reservoirs site. Phenanthrene and pyrene extraction was carried out and then their concentrations were measured using HPLC/UV. The SPSS software was used for analysis (t- test and Spearman’s rho test). Results: The results showed that the average of phenanthrene and pyrene in vicinity crude oil transmission line site were 24.14±6.8 and 50.67±20.42 mg/kg, respectively. These amounts were measured in storage reservoirs site 0.22±0.02 and 2.5±1 mg/kg and in areas exposed to exhaust 32.24±19.45 and 61.32±36.23, respectively. The relationship between phenanthrene and pyrene concentrations both in vicinity crude oil transmission line site and oil reservoirs site according to WHO and ATSDR standards and in gas station site according to WHO standard were significant (P<0.05) that indicating high contamination at these sites. Conclusion: Mean concentrations of phenanthrene and pyrene in vicinity crude oil transmission line site were 200 to 500 times and in areas exposed to exhaust were 6 to 12 times more than WHO standards. Thus, appropriate soil remediation (especially bioremediation) approaches should be considered.