بررسي تأثير معيارهاي محيطي در كارايي فرآيند گياه‌ پالايي پساب‌هاي معدني با استفاده ازروش نقشه شناختي(مطالعه موردي: معدن مس سونگون)

Study of the effects of the environmental factors on mining effluents phytoremediation process efficiency using cognitive map method Case study: Sungun copper mine

روند رو به رشد فعاليت ­هاي معدني و عدم رعايت الزامات زيست­ محيطي، باعث شده تا مقادير هنگفتي از آلاينده­ هاي صنايع معدني به واسطه دفع غيراصولي ضايعات و عدم استفاده از فناوري­ هاي نوين، از طريق آب وارد طبيعت شوند. در اين ميان، پساب كارخانه­ هاي تغليظ معادن، در كنار تخريب منابع طبيعي، فشاري مضاعف بر اكوسيستم تحميل مي ­كند. در سال­ هاي اخير، به كارگيري فرآيندهاي زيست‌ سازگار گياه‌ پالايي در تصفيه پساب كارخانه­ هاي تغليظ معادن، نتايج قابل توجهي را در پي داشته است. بررسي كارايي فرآيند گياه­ پالايي و شناسايي معيارهاي مختلف محيطي مؤثر بر آن، نه تنها كاربردهاي اين فناوري نوين را آشكار مي­ سازد، بلكه طراحان اين سيستم­ هاي طبيعي را در خصوص اجرايي كردن آن ياري مي‌كند. در اين مطالعه، با توجه به اينكه در دنياي واقعي، معيارهاي محيطي بر روي همديگر نيز اثر گذراند، بايد روابط متقابل بين اين معيارها براي دستيابي به نتايج واقعي در نظر گرفته شود. از اين رو،در اين پژوهش، از روش نقشه شناختي براي بررسي اثرگذاري معيارهاي محيطي بر روي كارايي گياه­پالايي با مد نظر قرار دادن روابط ميان آنها استفاده شده است. در قالب مطالعه موردي نيز با توجه به اهميت منطقه حفاظت­شده ارسباران و تأثير عوارض مخرب سد باطله معدن مس سونگون بر آن، گياه­ پالايي پساب كارخانه تغليظ اين معدن مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج نشان مي ­دهد كه «ميزان فلزات سنگين موجود در سد باطله» با وزن نسبي 0/37، «ميزان فلز محتوي كانسنگ» با وزن نسبي 0/34 و «ميزان فلزات سنگين محلول در پساب» با وزن نسبي 0/33 مهم­ترين معيارهاي محيطي اثرگذار دركارايي فرآيند گياه ­پالايي هستند.

Over the years, many expensive chemical and physical methods are used to purge ecosystems from the environmental pollutions caused by various contaminants through the mining activities. Nowadays the biological resources are used to clean up the contaminated areas with different pollutants. One of the most inexpensive methods is the phytoremediation process to remove the contaminants from wastewater and soil.This study is considering the real conditions in the real world, therefore, since the environmental criteria have an effect on each other, we should consider the interrelationship between these criteria in order to achieve the real results. Introduction The growing trend of mining activities and non-compliance with environmental requirements has caused large amounts of contaminants from the mining industry to be inserted into the water via unprocessed waste disposal and the lack of applying the new technologies. In the recent years, the application of plant bioprocessing processes in wastewater treatment of concenteration plants has resulted in some significant results.Investigating the efficacy of the phytoremediation process and identifying the different effective environmental criteria, not only reveals the uses of this new technology, but also helps designers of these natural systems to implement it. Methodology and Approaches In this study, the cognitive map is used to identify the relationships between the environmental factors affecting the efficiency of phytoremediation mining wastewaters; also this investigation tries to clarify how each factor affects the efficiency of phytoremediation. Therefore, in this study, the cognitive map method and hybrid Nonlinear Hebbian-differential evolution (NHL-DE) algorithm have been used to examine the effectiveness of environmental criteria on phytoremediation efficiency considering the relations between them. Results and Conclusions In the case of Sungun copper mine tailing dam (in Arasbaran protected area) the phytoremediation of the mentioned concentration plant is analyzed based on the destructive impacts. The results showed that the amount of heavy metals in tailing dam, the amount of metal containing ore and the amount of heavy metals dissolved in the wastewater with the relative weights equal to 0.37, 0.34 and 0.33 (respectively) are the most important environmental factors affecting the operation of thephytoremediation processes.