كليدواژه :
قضاوت , حاكم اسلامي , دولت اسلامي , ولايت مطلقه , شخصيت حقوقي
چكيده فارسي :
در اختلافات ميان حاكم و دولت اسلامي با شهروندان، افزون بر پرسش از اصل امكان طرح دادخواست عليه حاكم و دولت، اين پرسش هست كه چه كسي صلاحيت رسيدگي به آن را دارد؟ آيا حاكم مي‌تواند به شكايتي رسيدگي كند كه در آن خودش يك طرف دعوا به‌شمار مي‌رود؟ چنان‌كه اين پرسش نيز وجود دارد كه آيا حاكم يا دولت اسلامي در استيفاي حقوق عمومي به طرح شكايت نيازي دارد يا خود مي‌تواند برمبناي ولايت مطلقه، چنان‌كه گمان رفته، بدون پايبندي به راهكار قضايي اقدام كند؟ در اين مقاله با گذري اجمالي بر جواز طرح دادخواست عليه حاكم، ديدگاه اكثريت قاطع فقيهان تأييد شده است: در آن دسته از دعاوي كه يك طرف آن قاضي و حاكم اسلامي باشد، بايد به داوري شخص سوم رجوع گردد. ازسوي‌ديگر در طرح دادخواست عليه دولت كه شخصيت آن واقعيتي جز اعتبار ندارد، با اين پرسش روبه‌روست كه آيا عليه شخص حقوقي مي‌توان طرح دعوا كرد؟ در اين مقاله افزون بر پاسخ مثبت به اين پرسش، در بيان نوع نسبت ميان شخص حقيقيِ حاكم و شخص حقوقيِ دولت چند فرض مطرح شده و به‌اقتضاي هريك، ماهيت طرح دادخواست عليه دولت توضيح داده شده است.
چكيده لاتين :
In disputes between the Muslim governor and state with the citizens, apart from the issue of initiating an action versus the ruler and government, there is this question that who is competent for its trial? Can this ruler hear the case which himself is one part of it? Similarly, there is this question that does the Islamic ruler or state require to raise an action in order to receive the public rights or , as thought by others, according to his absolute guardianship, can the governor carry it out without resorting to any judicial strategy?
In this paper, with a glance at the admissibility of bringing an action versus a governor, absolute majority of Shiite jurists`s viewpoint have been confirmed: in those cases that the Islamic Governor or judge is one of the parties, it should be resorted to arbitration of a third person. In the other hand, by raising an action against state which its personality has no reality except abstraction, there is a question that can it bring an action against a legal person?
In this article, in addition to a positive answer to the mentioned questions, it was stated that there are some probabilities regarding the types of relationship between natural person of a governor and legal person of a state, and the nature of initiating proceedings was explained as each case appropriates.
