نسبت قاعده عدالت با قواعد فقهي ديگر

The Proportion of the "Principle of Justice" to the Other Principles

افعال خداوند متعال با توجه‌ به اطلاق وصف عدل در حوزه تكوين، تشريع و جزا برمبناي عدل است. ازاين‌رو همه احكام شرعي متصف به وصف مقدر عدل است. برخي انديشمندان معتقدند فقيه در استنباط حكم شرعي مي‌تواند با شاقول عدل و ظلم، و تشخيص مصاديق آن به وجوب و حرمت فتوا دهد. از اين موضوع به قاعدۀ عدالت يا نفي ظلم تعبير مي‌شود. در فقه پيشينۀ چنداني از اين قاعدۀ با اين عنوان نداريم و قاعده بودن آن را معاصران مطرح كرده‌اند. در اين مقاله درباره چهار قاعده لاضرر، عدل و انصاف، قرعه و غرور پژوهش شده و اثبات شده كه اين قواعد مصداقي از قاعده عدالت‌اند. در قاعدۀ لاضرر ميان مصداق ضرر محرّم و عنوان ظلم هم‌پوشاني وجود دارد و در تشخيص مصاديق ضرر محرّم بايد از انطباق عنوان ظلم بهره جست. قاعده عدل و انصاف همان قاعدۀ عدالت در شبهات موضوعيۀ حق و مال است. قاعدۀ قرعه از مصاديق قاعده عدالت است كه كاربرد آن تحقق عدل و استيفاي حق به صاحبان آن است. ادلۀ اثبات‌كنندۀ قاعدۀ غرور همان ادله‌اي است كه در قاعدۀ عدالت نيز استفاده مي‌شود.

With respect to this fact that Justice is unconditional, Divine acts are Justice-Based in all aspects of Creation, Legislation, and Retribution. Thus, all Islāmic rulings are characterized by tacit attribute of Justice. Some scholars hold that it is valid if a jurist issues his Fatwā due to Just and Un-Just attribute of each case. This is construed as "Principle of Justice" or "No Unjust Principle". There is no trace of this rule in the previous works; it is something dominated as a principle in the contemporary works. Here we study four principles of No Harm, Justice and Equity, Drawing Lots, and Fraud. It is concluded that these principles are all, referents and instances of the Principle of Justice. Regarding the principle of No Harm, the instance of illegitimate Harm overlaps the instance of Unjust. and instances of illegitimate Harm are recognized if the term Unjust is applicable there. Justice and Equity Principle is the Principle of Justice itself, concerning subjective doubts on Right and Property. The Principle of "Casting lots" is one instance of the Principle of Justice which applies in order to preserve Justice when the reality regarding the individuals' rights is obscured. The evidences in substantiation of the Principle of Fraud are the same evidences for the principle of Justice.