نقدي فقهي بر ماده 665 قانون مجازات اسلامي (ديه بيضه)

(Jurisprudential review of article 665, Islamic penal code 2014(diya of testicle

فقيهان اماميه بر ثبوت ديه كامل در ازبين رفتن هر دو بيضه اجماع دارند. باوجود اين، چگونگي توزيع ديه ميان دو بيضه محل‌ِاختلاف است. مشهور فقيهان، مستند به عمومات ناظر بر تنصيف ديه در اعضاي زوج و برخي روايات خاص، به برابري ديه آنها قائل هستند؛ ولي ديگران به‌دليل برخي اخبار كه تكوين فرزند را از منافع بيضۀ چپ توصيف نموده‌اند، ديۀ بيشتري نسبت‌به بيضۀ راست درنظر گرفته‌اند. بررسي ادله از ضعف سندي و دلالي احاديثِ ناظر بر قول اخير حكايت دارد؛ همچنين، انتساب فرزندآوري به كاركرد بيضۀ چپ ازنظر پزشكي ثابت نشده است. باوجود اين، قانون مجازات اسلامي در مادۀ 665، درراستاي تطابق با فتواي امام خميني، از ديدگاه غيرمشهور تبعيت نموده است. در نوشتار پيش‌ِرو ضمن كاوش در مستندات فقهي مسئله، ضعف مبنايي قانون و اقتباس ناقص آن از فتواي امام كاويده شده است.

Imamate jurisprudents have a consensus as to existence of complete diya of two testicles. Nevertheless, how to distribute their diya between them is as a matter of difference. According to the generalities and some special traditions as to bisecting the diya of the couple organs of the body, the famous jurisprudents believe in the equality of their diya; but for some traditions that have described the child's development as the benefit of the left testicle, the other jurisprudents have considered diya of the left testicle more than the right one. An examination of the evidence suggests that the document and implication of the hadiths connected to the latter viewpoint are weak; also, the relationship of childbearing with the function of the left testicle has not been medically proven. However, in direction to adaptability to Imam Khomeini's fatwa, article 665 of Islamic Penal Code 2014 has complied with a non-famous opinion. Meanwhile researching jurisprudential documents of the problem, weakness of basis of law and the incomplte quoting from Imam` fatwa have been studied by this paper.