بررسي فقهي فراگيري احكام مورد نياز در كودكان مراهق

Jurisprudential research on learning the required precepts by discerning minors

فراگيري احكام فقهي مورد‌ِنياز پيش از ابتلا به آن بر مكلفان واجب است. در اين ميان، با توجه به ثبت دقيق ساعت تولد در زمان معاصر، پرسش مهمي پيش مي‌آيد: آيا كودكان مراهقي كه دقايقي پيش از غروب به سن تكليف مي‌رسند و در آن وقت فرصت آموختن احكام طهارت و نماز را ندارند نيز واجب است پيش از بلوغ اين احكام را بياموزند؟ درصورت وجوب، چگونه مي‌توان تعارض اين وجوب با روايت «رفع القلم» و نيز با اجماع فقدان حكم الزامي دربارۀ نابالغ را حل كرد؟ به‌باور محقق نائيني، اين فراگيري بر كودك مراهق واجب است. باوجود اين، بسياري از شاگردان وي و معاصران اين وجوب را انكار كرده‌اند. پژوهۀ فرارو در راستاي پاسخ به اين پرسش نگاشته شده است. اين نوشتار، ضمن ريشه‌يابي طرح اين منازعه به‌عنوان واكنشي به انديشه‌هاي صاحب فصول كه پيش از ايشان سابقه نداشته است، به اين نتيجه دست يافته است كه فراگيري اين احكام بر كودك مراهق واجب نيست و حديث «رفع القلم» به‌علت ماهيت امتناني آن بر ادله عقلي وجوب مقدم است.

Before the full age, learning required jurisprudential orders is obligatory. Meanwhile, given the exact record of the birthday hour in the modern period, an important question arises: Is it obligatory on the discerning minors who reach the full age in some minutes before the dusk and have no any opportunity to learn precepts of purity and prayer, to become familiar with these orders before the full age? If so, how can this contradiction between its necessity and the tradition of " rofe`a al-qalam" and also the consensus of lack of obligatory order as to minor, be resolved? According to Mohaqqeq Na`eini, this learning is obligatory on a discerning minor. However, many of his disciples and contemporaries have denied this necessity. This study is written in order to response to this question. While this paper is rooting this conflict as a reaction to Sahib Fosul`s ideas that have not had any precedent, it concludes that a discerning child has no religious duty to learn these precepts, and the hadith of " rofe`a al-qalam" has priority over the rational evidence of necessity for its gratefulness nature.