بررسي سير تاريخي شكلگيري فروع جديد در فقه متقدم شيعه بررسي تحولات مسئله تمكين

A Study of the Historical Formation of New Corollaries in Shiite Advanced Jurisprudence

با اضافه شدن فروع جديد به فقه شيعه در دوران فقه تفريعي، اصول جديدي نيز همراه‌با آنها به ساختار فقه اضافه شدند. اگرچه منشأ برخي از آنها را مي‌توان ازنظر تاريخي تحليل كرد، اما بخش مهمي از تبعات اين رويه تا امروز پنهان مانده است. يكي از اين موارد، اين پديده است كه متغيري در يكي از ادوار به مباحث يك مسئله اضافه شده و بلافاصله ضمن ورود به اصل مسئله، بر تمامي فروع آن تأثير مي‌گذارد؛ سپس در گذر زمان، خود به يكي از اصول براي تخريج فروع ديگر تبديل مي‌شود. اين پژوهش مي‌كوشد با تحليل سير تكامل فرعي فقهي، از شكلگيري تا تكامل، اين تحولات و ضوابط را بررسي كرده و تصويري از آثار و تبعات آن در فقه شيعه عرضه نمايد. مسئلهاي كه اين بررسي براساس آن انجام مي‌شود، «تعريف ضوابط و حدود تمكين در بحث نفقه» است. اين مسئله با گذراندن مجموعهاي از تحولات، طي دورههاي مختلف، دچار پيچيدگيها و تداخلاتي شده است. با انجام اين بررسي، نقش سير تاريخي رويكرد اصحاب در شكل گرفتن پيچيدگيها و ابهامات در اين فرع روشن خواهد شد.

With the addition of new corollaries to Shiite jurisprudence during the era of al-Tafri' jurisprudence (the jurisprudence that has the two following features: 1. the inference of issues and subjects in principles. 2. The systematic provision of jurisprudential texts based on Ijtihad and without depending on the text of the principle), new principles were added along with new corollaries to the structure of jurisprudence. Although the origin of some of them can be analyzed historically, but an important part of the consequences in this process has been unknown thus far. One of these cases is the phenomenon in which a variable in one period is added to the topics of an issue and while addressing the issue immediately affects all the branches. Then, over time, it becomes one of the principles to inference the other branches. This study tries to investigate these developments and criteria and illustrate its effects and consequences in Shiite jurisprudence through analyzing the evolution course of jurisprudential branches, from formation to evolution. The study is conducted based on the issue, "the definition of the criteria and limits of obedience in alimony". This issue has been involved in complexities and conflicts over different periods by passing a series of developments. By carrying out this study, the role of the historical course of the companions' approach to the formation of complexities and ambiguities in this branch will be clarified.