ﺗﺠﻤﻊ ميزان ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﯿﻦ خاك زراعي با كاربرد لجن و پساب شهرك صنعتي آق قلا

Accumulation of Heavy Metals in Agricultural Soil Irrigated by Sewage Sludge and Industrial Effluent (Case Study: Agh ghallah Industrial Estate

سابقه و هدف: لجن و پساب فاضلاب‌هاي صنعتي به دليل دارا بودن مقادير زيادي از عناصر غذائي، به‌عنوان كود مورد استفاده قرار مي‌گيرند. فلزات سنگين آلاينده‌هاي اصلي يافت شده در لجن و پساب‌هاي صنعتي هستند. هدف از انجام اين پژوهش بررسي اثر لجن دفعي و پساب تصفيه خانه فاضلاب شهرك صنعتي آق قلا بر غلظت فلزات سنگين خاك مي‌باشد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي، تعداد 72 نمونه پساب، خاك و لجن طبق روش‌هاي استاندارد، جمع‌آوري و هضم شد. سپس غلظت فلزات سنگين در نمونه‌ها با پولاروگراف تعيين مقدار شد. كليه داده‌ها با سطح اطمينان 95 درصد مورد تجزيه و تحليل قرارگرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه ميانگين غلظت Cd، Cu ، Pb و Zn (mg/kd dw در لجن دفعي به ترتيب 0/53، 15/9، 1/44 و 692/7 و كم‌تر از حداكثر مجازEPA بوده است. غلظت آن‌ها در پساب خروجي جهت تخليه به آب‌هاي سطحي غالباً در محدوده استاندارد بوده است. ميانگين غلظت اين فلزات در خاك آبياري شده با پساب بيش‌تر از خاك شاهد بوده به طوري كه غلظت سرب و روي به ترتيب بيش از 130 و 4 برابر و كادميوم و مس كم‌تر از 2 برابر در يك دوره 10 ساله افزايش داشته اند. با توجه به آزمون آناليز واريانس يك طرفه غلظت Zn و Pb در نمونه‌هاي خاك، لجن و خاك شاهد با اطمينان 95درصد داراي اختلاف معني‌داري بوده است (P<0.05). اما برغلظت Cd و Cu تاثيرگذار نبوده است (P> 0.05). استنتاج: با توجه به اينكه غلظت فلزات سنگين مورد مطالعه كم‌تر از حداكثر مجاز مي‌باشد، استفاده از پساب و لجن دفعي در زمين‌هاي كشاورزي و فضاي سبز با توجه به كمبود آب در اين مناطق با رعايت ضوابط زيست محيطي امكان‌پذير مي‌باشد.

Background and purpose: Industrial effluent and sewage sludge are used as fertilizer since they contain high levels of nutrient. The main pollutant in industrial effluent is heavy metals. In this study an assessment was made on the impact of industrial wastewater effluent and sewage sludge on accumulation of heavy metals in agricultural soil at Agh ghallah industrial Estate. Materials and methods: In a descriptive-analytic study, 72 samples (sewage sludge, effluent and soil) were collected from the Industrial state. All sampling and tests were performed according to standard methods and concentration of heavy metals was determined using polarography method. To analyze the data, SPSS was used and 95% confidence intervals (P<0.05) were applied. Results: The mean concentrations of Cd, Cu. Pb and Zn in sewage sludge were 0.53, 15.9, 1.44 and 692.7 mg/kg dw, respectively which were found to be lower than EPA standard. The concentrations of investigated heavy metals were within normal range in wastewater effluent that was discharged into surface water. The mean concentrations of metals in soil irrigated by wastewater were higher than those of the control soil. In a 10-year period, the concentration of lead and zinc increased 130 and 4 fold and cadmium and copper concentrations increased less than two-fold. There was a significant correlation between Zn and Pb in soil, sewage sludge and control soil (P<0.05). However, the concentration of Cd and Cu were not affected (P> 0.05). Conclusion: The concentrations of heavy metal were found lower than the maximum allowable level. Therefore, in this area, wastewater and sewage sludge could be used to irrigate agricultural lands and greenspaces in shortage of water, however, environmental regulations should be taken into account.