مروري بر وضعيت كنوني بيماري درماتيت سركري : زئونوز فراموش شده در ايران و جهان

An Overview on Present Situation of Cercarial Dermatitis: A Neglected Zoonotic Disease in Iran and the World

درماتيت سركري كه به نام خارش شناگران نيز معروف مي‌باشد، بيماري زئونوزي است كه به دنبال نفوذ سركر شيستوزوماهاي پرندگان و پستانداران در پوست انسان ايجاد مي‌شود. اين سركرها پس از ورود به پوست تبديل به شيستوزومولا شده اما نمي‌توانند بيش از آن تمايز يافته، پس از مرگ با آزاد سازي مقادير فراوان آنزيم هاي پروتئاز سبب ايجاد پاسخ‌هاي ايمني شديد به صورت درماتيت پوستي مي‌گردند. اخيراً اين بيماري به عنوان يك بيماري فراموش شده در سطح جهان مورد توجه بيش‌تري قرار گرفته است. هدف از مطالعه حاضر بررسي وضعيت كنوني بيماري از جنبه هاي مختلف در ايران و جهان مي باشد. اين مطالعه از نوع مروري غير نظام مند بوده و اطلاعات مورد نظر از پايگاه هاي اطلاعاتي قابل دسترس نظير Pub Med, Web of Science, Google Scholar,SID, و Iran Medex گردآوري گرديده است. بر اساس مقالات مورد بررسي، اصلي ترين عامل ايجاد درماتيت سركريايي انسان در ايران و جهان، جنس تريكوبيلارزيا (Trichobilharzia) است كه حدود 40 گونه شناخته شده دارد و پس از آن شيستوزوماهاي نشخواركنندگان (به ويژه گاو و گوسفند) در جايگاه بعدي اهميت قرار دارند. مرغابي سانان (خانواده آناتيده) كه اغلب مهاجر و آبزي مي‌باشند، به عنوان ميزبان نهايي جنس تريكوبيلارزيا مطرح هستند. ميزبان واسط در چرخه زندگي انواع شيستوزوماي ذكر شده، غالباً حلزون هاي دوزيست خانواده ليمنيده مي باشند. درماتيت سركري يكي از بيماري هاي وابسته به شغل است و بيش تر در افرادي مانند شاليكاران و شناگران كه تماس زيادي با آب دارند، مشاهده مي شود. به طور كلي در ايران مطالعات اندكي بر روي اين بيماري و ميزبان هاي نهايي و واسطه عامل ايجاد آن انجام گرفته است، لذا انجام مطالعات بيش تر در اين خصوص ضروري به نظر مي‌رسد. در عين حال با توجه به نقش مهم پرندگان آبزي مهاجر در آلوده نمودن منابع آبي، برنامه‌ريزي راهبردي جهت كنترل اين بيماري در ميان پرندگان و جلوگيري از انتقال عامل بيماري به انسان، توصيه مي‌گردد.

Human cercarial dermatitis (HCD) known as swimmer’s itch is a zoonotic disease caused by penetration of cercariae of birds or ruminants schistosomiasis through the human skin. The cercariae can develop to schistosomula but remains in the skin until it dies. In that case, the released protease enzymes cause dermatitis. Recently, this neglected disease has received much attention in different parts of the world. This study is a narrative review of the published articles regarding the present status of HCD. The data were collected from available scientific databases such as Google Scholar, Pubmed, Web of science, Scopus, Springer and Scientific Information Database (SID), Iran medex, etc. Trichobilharzia was identified as the main causative agent of HCD which includes over 40 species of avian parasites. Also, the aquatic birds (family Anatidae) are known as the main hosts of Trichobilharzia. Several snails are known as intermediate hosts of these agents, which Lymnea is dominant (in southern regions of Iran Melanoides Tubercolata). HCD is a job-related disease which is seen mostly in paddy field workers and swimmers due to contact with contaminated water. Few studies have been conducted in Iran on this disease, so further studies are suggested. Migratory birds have an important role in infecting water resources, consequently strategic plans to control the disease among birds that could also prevent the disease transmission to humans is recommended.