اراية الگوي مفهومي از معيارهاي انسجام و امتزاج در بافت محلات تاريخي با يكديگر (نمونه موردي : محلات بافت تاريخي كرمان، منطقه 1)

Developing a Conceptual Model for Promoting Coherence and Interactivity in Historical Neighborhoods (A Case Study of Historical Fabrics in Neighborhoods of Kerman City, District 1)

انسجام و امتزاج از ويژگي‌هاي بافت‌هاي تاريخي بوده كه منجر به شكل‌گيري كليتي يكپارچه از شهر تحت عنوان سيستمي پويا ‌شده است. شهر در گذشته داراي كليتي واحد بوده كه اين كليت از ساختار دروني محلات تا ساختار ارتباطي و هم پيوندي محله با پيرامون خود را شامل بوده به گونه‌اي كه كليتي واحد به نام شهر را شكل مي‌داده است. • بيان مسئله : مسئله موجود از بين رفتن معيارهاي انسجام محلات با هم در توسعه‌هاي جديد شهري و پيدايش اجزايي جدا و منفك تحت عنوان محلات است، و اينكه در طرح توسعه‌هاي جديد شهري، ارتباط محلات با يكديگر در قالب طرح‌هاي فرادست شهري مد نظر قرار گرفته نشده است و همواره نگاه به محلات در پژوهشهاي متعدد، نگاه درونگرايي بوده و پيوند مابين محله‌اي را در بر نگرفته است. انسجام در زمينه هاي مختلفي همچون هندسي و كالبدي، كاركردي و از جمله انسجام اجتماعي قابل بررسي بوده، كه در اين تحقيق تمركز بر روي انسجام و امتزاج ساختاري و كاركردي است. • هدف تحقيق : هدف تحقيق، بررسي معيارهاي انسجام و پيچيدگي در ساختار ارتباطي محلات با يكديگر و همچنين ارايه الگويي مفهومي انسجام محلات با هم بوده كه بتواند الگويي منعطف را براي همجواري محلات فراهم كند. • روش تحقيق : روش تحقيق، به صورت كيفي و با استفاده از روش تحليل محتواي متون مرتبط با انسجام و كليت شهري انجام يافته و ارتباط محتوايي با واقعيت‌هاي موجود بافت تشريح شده است. پژوهش از نوع اكتشافي-تبييني بوده و در فرآيند تصميم‌سازي آن، از مقايسه تحليلي استفاده شده است. تحليل محتوا و استدلال قياسي روش اصلي در ايجاد پايه‌هاي فكري تحقيق است. پژوهش در بعد عملي، از مدلANP استفاده شده است. براي اين منظور 18 محله تاريخي مورد مشاهده ميداني قرار گرفته و متناسب با چك ليست‌هاي تنظيم شده، امتياز‌دهي شده‌اند و الگوي مفهومي پيشنهاد شده در منطقه 1 كرمان با استفاده از مدل مذكور به آزمون گذارده مي‌شود. • نتيجه‌گيري : با توجه به مطالعات مشخص شد كه 5 شاخصه اصلي هر محله شامل سازمان فضايي، پيوستگي، كالبد، اجتماع پذيري و معنا، اگر در تعامل با 11 شاخصه انسجام فضايي قرار گيرد؛ ماتريسي را شكل مي‌دهد كه از كنش و بر هم كنش هر يك از مؤلفه‌هاي آن با يكديگر زمينه شكل‌گيري شبكه منسجم محلات به وجود خواهد آمد.

Coherence and interactivity are considerable features of historical fabrics that can lead to formation of an integrated city known as a dynamic system. During historical epochs of time, the city was recognized as an integrated whole which comprised a wide range of structures form internal neighborhood structures to communicative and interconnected neighborhood structures in terms of a whole unit known as the city. • Statement of the problem: The lack of criteria for formulating neighborhoods coherence in new urban development and the emergence of segregated and discrete grains, as well as ignoring the neighborhood connections in major urban planning regulations are the main studied problems in this paper; since numerous research have focused on urban coherence in neighborhood scale, disregarding of the neighborhood interconnectivity. Moreover, urban coherence can be studied ubiquitously in geometric, physical, functional and social aspects that are all reflected in this paper regarding the functional and structural coherence and interactivity. • Research aim: This study aims at scrutinizing the criteria for coherence and complexity in neighborhood connective structures in order to achieve a conceptual model explaining neighborhood coherence and provide a flexible model for neighborhood adjacencies. • Research method: Having analyzed the contents that are related to urban coherence and unity, this paper adopts the qualitative research method in order to explain the relation of these contents to the realities of the existing fabrics. The decision-making process in this exploratory-explanatory research is completed using comparative analysis. The intellectual basis of the research is also founded on the basis of content analysis and deductive reasoning. In addition, ANP model has been adopted in the practical stages of this research. Therefore, 18 residential districts have been chosen to be evaluated and ranked according to a formulated check list. Finally, the proposed conceptual model is tested in District 1 of Kerman city according to the mentioned model. • Conclusion: The studies of this research reveal that if the 5 indicators of spatial organization, continuity, physic, sociability, and meaning of neighborhoods are combined with 11 indicators of spatial coherence, a matrix will be formed that can offer a coherent network of neighborhoods through the interaction of the indicator