عنوان مقاله :
طراحي شهري بومآشكارساز در بستر قنات
عنوان به زبان ديگر :
Application of Eco- Revelatory Design for Qanats
پديد آورندگان :
نيك فرجام، حميدرضا دانشگاه علم و صنعت ايران - دانشكده معماري و شهرسازي , علي الحسابي، مهران دانشگاه علم و صنعت ايران - دانشكده معماري و شهرسازي
كليدواژه :
فضاي‌هاي عمومي , طراحي شهري , قنات , طراحي بوم آشكارساز
چكيده فارسي :
بيان مسئله :
قنات يكي از شاهكارهاي مهندسي ايراني، پايه و اساس شكل‌گيري و گسترش بسياري از شهرها و روستاهاي ايران بوده كه در چند دهه اخير رو به فراموشي رفته و جايگاهش را در بين مردم نيز از دست داده است. ورود فاضلاب‌هاي خانگي، بيمارستاني و صنعتي به قنوات و عدم آگاهي ساكنان بافت سنتي و همچنين ساكنان بخش‌هاي جديد شهر از چنين ساختار زيرزميني، نشان از به فراموش سپرده شدن اين پديده در ميان جامعه است. با افول جايگاه قنات در ميان جامعه، بافت‌ها شهري و به خصوص بافت‌هاي سنتي را نيز دچار مشكلات كرده است. لذا احيا و به‌روز‌رساني آن به عنوان يك پتانسيل موجود در شهرها، ضروري به نظر مي‌رسد. دراين ميان فضاهاي شهري به عنوان بستر رويدادهاي اجتماعي مي‌توانند نقش به‌سزايي در آموزش و آگاهي شهروندان بازي كنند.
هدف و روش‌تحقيق :
رويكرد بومآشكارساز كه در اين پژوهش انتخاب شده در پي اعيان ساختن آن بخش از پديده‌ها و فرايندهاي طبيعي و فرهنگي است كه از ديد و توجه جامعه به دور مانده است. اين رويكرد با ابزارهاي خود سعي مي‌كند تا با آگاهي بخشي، جامعه را نسبت به محيط و اتفاقات آن حساس كند. در اين مقاله به منظور تحقق رويكرد ذكر شده، تلاش شد تا اصول آن با بررسي و تحليل متون تخصصي استخراج و توسط كيفيت‌هاي طراحي‌شهري، در رابطه با موضوع قنات تفسير و تدوين شوند، تا زمينة تحقق سه هدف اصلي طراحي بومآشكارساز در فضاي شهري فراهم آيد.
نتيجه‌گيري :
اين مقاله با ارايه رهيافت‌هايي كه با توجه به اصول طراحي بومآشكارساز تدوين شده‌اند به دنبال احياي جايگاه قنات در ميان جامعه است؛ در واقع شهروندان علاوه بر اينكه در يك فضاي واجد كيفيت‌هاي طراحي‌شهري حضور مي‌يابند، آگاهي و ادراك جديدي نسبت به اين پديده مهم زيستي- اجتماعي و مسايل آن پيدا مي‌‌كنند.
چكيده لاتين :
●Qanats, the masterpieces of Iranian engineering, have long played a key role in rural development and urban expansion. In recent decades, these underground structures have received less attention. Such negligence is mirrored by leaving domestic, hospital and industrial wastewater running into qanats. It is exacerbated by the lack of awareness of the inhabitants of the traditional textures and the new parts of the city. The decline in the use of the qanat systems in Iran has also affected urban and especially traditional textures. Therefore, the restoring and updating the technology of qanats as a potential solution in the cities is necessary. In this context, urban spaces as a platform for social events can play a significant role in educating and raising awareness of the citizens.
●Purpose of the study and Research Methodology: This study employs Eco-revelatory design to identify those parts of the natural and cultural phenomena and processes that are overlooked by a community. This approach and its tools attempt to raise the awareness of society about its environment and its events. To this end, we first identify the principles of this approach by examining and analyzing the specialized texts and then develop them for qanats in accordance with the urban design qualities. In doing so, we attempt to address the three main goals of Eco-revelatory design in urban space.
●Conclusion: This paper draws upon the principles of Eco-revelatory design, a) to arouse public interest in qanats, b) to encourage the citizens to attend well-designed spaces and, c) to raise their awareness about this significant bio-social phenomenon and its related issues.
