كاربرد روش TOPSIS در شناسايي مناطق طبيعي حفاظتي با ارزش معنوي در شهرستان نيشابور

The Application of TOPSIS Method in Identification of Protected Natural Areas with Spiritual Value in Neyshabor Township

عرصه هاي طبيعي با ارزش معنوي بخشي از نواحي خشكي يا دريا هستند كه نقش مهمي در حفظ تنوع زيستي و هويت فرهنگي جوامع بازي مي كنند. هدف از اين مطالعه اولويت بندي پهنه هاي حفاظتي با ارزش معنوي است. با توجه به به كارگيري روش ارزيابي چندمعياره، در اين پژوهش در گام نخست معيارهاي مناسب براي حفاظت از عرصه هاي طبيعي با ارزش فرهنگي از طريق مرور منابع تهيه شد و براي هر يك شاخص هايي در نظر گرفته شد كه قابل اندازه گيري و نقشه سازي بود. براي اولويت بندي معيارهاي حفاظت از روش دلفي استفاده شد كه به معرفي شش معيار و ده زيرمعيار انجاميد. سپس با ارزيابي چندمعياره سه پهنه حفاظتي در شهرستان نيشابور شناسايي و حدود 32 درصد معادل 243 هزار و 362 هكتار از اراضي اين شهرستان براي حفاظت تعيين شد. بزرگ ترين پهنه با وسعت 140 هزار و 502 هكتار در مجاورت شهر نيشابور قرار دارد و كوچك ترين پهنه نيز با وسعت 826 هكتار در منطقه حفاظت شده رئيسي واقع است. سپس پهنه هاي يادشده با روش TOPSIS براي حفاظت اولويت بندي شدند و بر اين اساس پهنه مجاور شهر نيشابور و پهنه موجود در منطقه حفاظت شده رئيسي كه به ترتيب 18 و 0.1 درصد از وسعت منطقه مورد مطالعه را شامل مي شوند، از بيشترين و كمترين اهميت براي حفاظت برخوردار شدند.

Natural sites with spiritual values are parts of land or sea that play key role in conserving biodiversity and cultural identity. The aim of this study is prioritizing protected zones with spiritual values. In the first step for this survey, based on literature review and according to multi criteria assessment, convenient conservation criteria were compiled, then for each of criterion, indices were considered that was able to be mapped and measured. In order to prioritize conservation criteria the Delphi method was applied that led to present 6 criteria and 10 sub criteria. Afterwards by implementing Multi criteria assessment, 3 conservation zones was identified in Neyshabur Township and 32 percent of this township's lands that equal to 243362(ha) wasallottedfor conservation. The largest zone with 140502 hectares area is located in adjacent to Neyshabur city and the smallest one with 826 hectares area is in Raisi protected area. Then, zones were prioritized for conservation by TOPSIS method and on this basis the zone adjacent to Neyshabur and the zone located in Raisi protected area,which included 18 percent and 0.1 percent of the studied area, respectively arethe most important and the leastzones for conservation.