ارزيابي شاخص هاي مديريت پايدار در منطقه حفاظت شده باغ شادي يزد

Evaluation of sustainable management indicators in Baghe shadi protected area

اين پژوهش با هدف ارزيابي و انتخاب شاخص هاي مناسب براي زون هاي مختلف منطقه باغ شادي واقع در جنوب استان يزد، كه داراي شش زون مختلف مي باشد (زون محدوديت يافته، حفاظت شده، بازسازي، سپر بازدارنده، طبيعت گردي و ديگر استفاده ها)، انجام گرفته است. بدين منظور ابتدا از رويكرد بالا به پايين و پرسشنامه با مقياس ليكرت براي نظرسنجي متخصصان استفاده شد و از 32 نفر نظرخواهي گرديد. همچنين با استفاده از روش تحليل سيستمي و ماتريس تاثير به تعيين اندازه تاثير و اهميت شاخص ها پرداخته شد و پس از آن مهم ترين شاخص ها تعيين گرديد. در ادامه با استفاده از تحليل سيستمي براي پنج شاخص اول هر معيار، ميزان تاثير و اهميت معيارها و شاخص ها در هر يك از زون ها تعيين شد و شاخص ها در زون هاي مختلف ارزيابي و سپس شاخص هاي مناسب براي هر كدام از زون ها تعيين گرديد. با توجه به نتايج ارزيابي شاخص ها، شاخص هاي مربوط به وسعت منابع جنگلي و كاركردهاي حفاظتي بيشترين اهميت و كاربرد را در زون بازسازي داشتند. سطح جنگل و ساير اراضي جنگلي، مساحت تيپ هاي جنگلي نسبت به مساحت كل جنگل و درصد جنگل هاي طبيعي با تجديد حيات سالم از شاخص هايي مناسب در زون هاي محدوديت يافته و حفاظت شده بودند. همچنين وجود و اجراي حفاظت و برنامه مديريتي براي منطقه داراي چشم انداز تماشايي، مساحت منطقه جنگلي در نظر گرفته شده به منظور تفرج، دسترسي براي تفرج و هزينه براي دسترسي به منطقه گردشگري از شاخص هايي مناسب براي در زون گردشگري بودند.

The aim of this research was to evaluate and select of appropriate indicators for different zones of Baghe shadi region where it have six different zones (restricted zone, protected zone, restored zone, inhibition zone, recreational zone and other uses zone). To do so, first top-down approach and Likert scale questionnaire was used for voting from 32 experts. After that using influence matrix, influence and importance of indicators were determined and the most important indicators as well. Then using system analysis and influence matrix, for the first five indicators of each criterion, influence and importance of indicators were determined in different zones and indicators were evaluated and then appropriate indicators were determined for each zones. Regarding to results of indicators evaluation, indicators related to area of forests and protective functions have the most importance and application in restored zone. Area of forests and other wooded lands, extent of area by forest type relative to total forest area, area of natural forests with healthy regeneration were appropriate indicators in restricted and protected zones. Also, Existence & implementation of management plan & protection for spectacular landscape area in region, extent of forest lands considered for recreation, accessibility for recreation and expenditure for access to tourism area were appropriate indicators in recreational zone.