بررسي ميزان پوشش بيوم هاي خشكي ايران به وسيله مناطق حفاظت شده

Protected area coverage for terrestrial biomes in Iran

يكي از چالش هاي متوليان مناطق حفاظت شده در دنيا بررسي ميزان كارايي اين مناطق در حفاظت از تنوع زيستي زمين است. آيا شبكه حفاظتي موجود كارايي لازم را در حفاظت از گونه ها و زيستگاه ها دارد؟ براي بررسي اين موضوع مطالعات متعددي در مقياس هاي ملي و بين المللي انجام مي شود ولي در ايران تاكنون كارايي مناطق حفاظت شده موجود در حفاظت از زيستگاه ها و گونه ها مورد بررسي قرار نگرفته است. در مطالعه حاضر ميزان پوشش بيوم هاي كشور به عنوان معياري از كارايي مناطق حفاظت شده براي حفاظت از بيوم هاي كشور مورد بررسي قرار گرفته است. بررسي وسعت هر يك از طبقات حفاظتي كشور در هر يك از شش بيوم عمده ايران نشان داد تفاوت هاي زيادي در ميزان پوشش بيوم هاي كشور توسط طبقات حفاظتي وجود دارد، و با توجه به اينكه هر يك از طبقات حفاظتي در كشور داراي اهداف متفاوتي هستند و وجود تمامي طبقات براي رسيدن به هدف نهايي ضروري است بنابراين در توسعه آتي مناطق حفاظت شده كشور بايستي اين مهم مورد توجه قرار بگيرد. نتايج مطالعه حاضر نشان داد بيوم بوته زارها و علفزارهاي مناطق كوهستاني كمترين ميزان پوشش به وسيله مناطق حفاظت شده را درا مي باشد بنابراين اين بيوم به عنوان يك بيوم با اولويت بالا براي توسعه آتي مناطق حفاظت شده پيشنهاد مي شود. همچنين پيشنهاد ميشود پارك هاي ملي در بيوم هاي جنگل هاي پهن برگ و جنگل هاي مخلوط، بوته زارها و علفزارهاي مناطق كوهستاني و بيابان ها و بوته زارهاي مناطق خشك توسعه يابد در حال حاضر اين بيوم ها به ترتيب كمترين ميزان پوشش به وسيله پارك هاي ملي را دارا هستند. حياتي است كه نقشه بيوم هاي كشور به عنوان يك مبنا براي انتخاب مناطق حفاظتي جديد قرار گيرد.

Efficiency of the existing protected areas network in conservation of biodiversity is one of the most important challenges of protected areas custodians. Despite there are numerous articles on evaluating the efficiency of the protected areas for conserving the habitat and species on national and international scales, in Iran this subject has not been studied yet. The aim of the present study is to investigate the efficiency of Iran’s protected areas in country's biome protection. The results showed large differences in country's biomes coverage by protected areas categories. Given that each category of protected area has different goals and existence of all categories is essential to achieve the goal of biodiversity conservation, it is recommended that in the future development of protected areas in country, the appropriate coverage of each biome should be considered. This means that the map of country's biomes is suggested being the basis for selection of new protected areas in country.