سنجش مقايسه اي تجمع فلزات سنگين (Cd، Pb، Hg، Cu) در بافت عضله، كبد، پوست و تركيب اسيدهاي چرب تاسماهي ايراني (Acipenser persicus) در برخي نواحي جنوب درياي مازندران

Comparative Measurment of Heavy Metals "Cd, Pb, Hg, Cu" in muscle, Liver and Skin tissue and Fatty acids profile of Persian Sturgeon Acipenser persicus in the some areas of Southern Caspian Sea

مطالعه مقايسه اي تجمع فلزات سنگين (كادميوم، سرب، مس و جيوه) در اندام هاي كبد، پوست و عضله و همچنين پروفايل اسيدهاي چرب فيله تاسماهي ايراني در سواحل جنوب شرقي و غربي درياي مازندران (استان هاي مازندران وگلستان) انجام شد. نتايج نشان داد كه در عضله نمونه هاي هر دو ناحيه تمام اين فلزات سنيگن در محدوده مجاز مصرف قرار دارند (P>0.05)؛ ليكن غلظت عناصر در كبد بيشتر از پوست و عضله است (P<0.05). در هردو ناحيه جنوب شرقي و غربي در كبد تاسماهي ايراني مقادير سرب (2/21 و 2/05 µg/g) بالاتر از محدوده مجاز ارزيابي شدند. مقادير جيوه در پوست و كبد (46/0 تا 47/0 µg/g) نيز بالاتر از عضله بود. همچنين تجمع فلزات سنگين در نمونه هاي صيدشده از سواحل جنوب غربي (مازندران) بيشتر از سواحل جنوب شرقي (گلستان) بوده است. الگوي تجمع فلزات سنگين در عضله ماهي با اندام هاي كبد و پوست متفاوت بود. از سوي ديگر، مجموع اسيدهاي چرب غيراشباع (UFA) در چربي بافت تاسماهي ايراني نواحي جنوب غربي و شرقي به ترتيب 85/54 و 77/48 g/100g بود (P<0.05). به علاوه مجموع اسيدهاي چرب سري امگا-3 در چربي بافت تاسماهي ايراني در سواحل مذكور به ترتيب 14/17 و 7/35 g/100g بود (P<0.05).همچنين بين ميزان عناصر سنگين در اندام هاي مختلف و ميزان چربي همبستگي وجود داشت. اين همبستگي در بافت هاي كبد، پوست و عضله رابطه مثبتي داشت؛ برعكس ارتباطي بين اسيدهاي چرب امگا-3 فيله و تجمع فلزات سنگين در آن ديده نشد. در بين فلزات مورد بررسي مقدار سرب در بافت كبد تاسماهي ايراني ناحيه جنوب شرقي از حد استاندارد تعيين شده بيشتر بوده است. مطابق نتايج بافت خوراكي عضله تاسماهي ايراني در سواحل جنوبي درياي مازندران سالم است.

Comparative study of Heavy metals accumulation (Cd, Pb, Hg, Cu) in liver, skin and muscle tissues and Fatty acids profile of Persian sturgeon was done in West and East Southern coasts of Caspian Sea. The results showed that the metals were in accptable ranges in fish muscle (P>0.05); but metals concentration in lever was more than skin and muscle (P<0.05). Amounts of Pb (2.05 & 2.21 µg/g) were higher than acceptable range in the fish liver from both SE and SW areas. In skin and liver, Hg (0.46 & 0.47 µg/g) was more than to muscle. Also heavy metals accumulation in fish caught from SW (Mazandaran province) were more than another. There was a different between muscle and other organs in the pattern of heavy metals accumulation. On the other hand, sum of unsaturated fatty acids (UFA) in SW and SE Persian sturgeon were 85.54 and 77.48 g/100g, respectively (P<0.05). Moreover sum of Omega-3 had a level of 14.17 and 7.35 g/100g, respectively (P<0.05). Also there was a correlation between fish lipid and heavy metals concentration in different organs. These correlations were positive in liver, skin and muscle tissues; conversely, ther was no any relations between omega-3 fatty acids fillets and accumulation of heavy metals. The Pb in the measured metals was more than standard level in fish liver which caugth from SE area. According to the results edible muscle tissue of Persian sturgeon in the southern coasts of the Caspian Sea is healthy.