مقايسه سه روش تعيين دبي محيط زيستي براي رودخانه هرو در حوزه آب منطقه اي استان اردبيل

Comparing three approaches to determine environmental flow for Harou river in Ardabil province

به منظور تامين نياز اكوسيستم رودخانه لازم است تا بخشي از جريان رودخانه تحت عنوان جريان محيط زيستي به خود رودخانه تخصيص يافته تا تضمين كننده پايداري اكوسيستم رودخانه ها باشد چرا كه بهره برداري از اكوسيستم ها و خدمات اكولوژيكي رودخانه ها همچون تامين آب نمي بايست توان اكولوژيكي آن ها را در داشتن يك زندگي پايدار به خطر بياندازد. به طور كلي هدف از انجام پروژه حاضر، تعيين بده محيط زيستي با به كار گيري سه روش (مدل سازي بارش-رواناب، روش هيدرولوژيك و مدل پارامتر هاي تغيير هيدرولوژيك) و مقايسه نتايج در حوزه آبخيز آبگرم، رودخانه هروچاي، واقع در محدوده مديريتي شركت آب منطقه اي استان اردبيل است. روش جريان پايه آبزيان بر اين مبنا استوار است كه ميانگين جريان در خشك ترين ماه سال براي زندگي ماهيان كافي است مگر اين كه جريان اضافي براي تامين نياز هاي تخم ريزي و توليدمثل لازم باشد. براي انجام اين روش از مدل تانك بهره جويي شد. در روش منحني تداوم جريان، آمار در حالت طبيعي جريان تحليل مي شود تا بده رودخانه را كه در x درصد موارد جريان از آن فراتر مي رود تعيين نمايد؛ و در نهايت مدل تغيير شاخص هيدرولوژيك كه برابر بررسي هاي به عمل آمده، با استفاده از اين روش مي توان تغييرات وضعيت رودخانه را ارزيابي كرد. نتايج اين تحقيق نشان مي دهد كه در اين حوزه آبخيز روش مدل سازي منجر نتايج قابل اتكا و استناد شده است و همچنان روش هاي هيدرولوژيكي برآورد بده محيط زيستي عملي تر بوده و ميزان داده بري آن ها كم است و از اين رو در زمان كوتاهي قابل محاسبه است. بر همين اساس و طبق روش منحني تداوم جريان مقدار بده محيط زيستي 191/0 مترمكعب بر ثانيه برآورد شده است.

To meet flow requirement of streams, it is necessary to allocate some part of stream flow to own stream, aiming to ensure stability of aquatic life. The underlying reason for it is that utilizing the ecosystems and ecological services such as water supply of streams should not endanger their ecological potential in having a sustainable life. The main objectives of environmental flows for all major rivers and streams applying three rainfall-runoff modeling, hydrologic approach, and indicators hydrologic alteration, and comparing the find outs. Base flow approach is based on the idea that the driest month-mean flow is sufficient for aquatic life except the aquatic life needs additional flow for their spawning and reproduction. To conduct the base flow approach, tank model, has been applied. In flow duration method, flow data of a given river or stream is analyzed in order to estimate the discharge value relate the stream flow amount to the percentage probability that the daily flow will be exceeded over a long-term base period without regard to the sequence of the flow events. Findings of the present study suggest that in this catchment tank model results are reliable, as their Nash-sutcliff criteria measure higher than 0.5. The results indicated that according to the environmental flow estimation of Flow duration curve method, environmental flows is 0.191 m3/s in the study area.