پديد آورندگان :
علي اصل خياباني، الناز دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي ، تهران، ايران , صادقي نياركي، ابوالقاسم دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي - دانشكدة مهندسي نقشه برداري، تهران، ايران , قدوسي، مصطفي دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي ، تهران، ايران
كليدواژه :
وزن‌دهي , مديريت بحران , AHP , سيستم اطلاعات مكاني , مسيريابي
چكيده فارسي :
مقدمه
زلزله به عنوان يكي از مهم ترين ناملايمات طبيعي زمين، همواره در زمان كوتاهي، خسارات غير قابل جبراني را به پيكره سكونتگاه هاي بشري وارد مي كند. در اثر وقوع زلزله، بحران هاي مختلفي ايجاد مي شود، يكي از بحران هاي بعد از وقوع زلزله بحران زنده يابي و امدادرساني به مناطق آسيب ديده است. در لحظات اوليه بعد از وقوع زلزله به علت كمبود امكانات و نيروهاي امدادي بحث مربوط به اختصاص نيروهاي امدادي و امكانات به مناطق آسيب ديده از اهميت ويژه اي برخوردار است؛ به همين جهت نياز است تخصيص اين نيروها به مناطق حاثه ديده صورت گيرد. تحقيقات نشان مي دهد كه زمان يك عامل حياتي در كاهش ميزان تلفات و قربانيان حادثه، پس از زلزله مي باشد، به طوري كه 24 ساعت اوليه پس از وقوع زلزله، فرصتي طلايي براي كمك به حادثه ديدگان است؛ زيرا كه در اين ساعات بيشترين احتمال زنده ماندن قربانيان حادثه وجود دارد؛ بنابراين تخصيص بهينه گروه هاي امداد و نجات به مناطق آسيب ديده از اهميت بالايي برخوردارست.
روش
براي انجام اين پژوهش و مسيريابي امدادرساني به منطقه آسيب ديده، ابتدا نزديكترين پايگاه امداد به منطقه حادثه ديده انتخاب شد و توسط كارشناسان مربوطه 4 مسير كه داراي بالاترين مطلوبيت بودند انتخاب شد، در مرحله بعد بايستي اين مسيرها را بر اساس پارامترهاي مورد نظر در اين تحقيق اولويت بندي شده و مسير بهينه شود. بررسي ميزان مطلوبيت مسيرها بر اساس پارامترهاي عرض، طول، نوع و ترافيك خيابان ها و هم چنين كاربري پارسل ها، تعداد طبقات و نوع اسكلت ساختمان هاي موجود در هر خيابان مورد بررسي قرار گرفت. با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و با كمك سيستم اطلاعات مكاني (GIS) و نرم افزارهاي موجود به وزن دهي هر يك از معيارها و زيرمعيارها پرداخته شد. در نهايت بر اساس ارزش پارامترها و زيرمعيارهايشان، وزن نهايي مسيرها مشخص شد و با توجه به اين ارزش ها، اولويت بندي مسيرها صورت پذيرفت.
يافته ها
با توجه به نتايج به دست آمده پارامتر نوع اسكلت ساختمان (مصالح) با وزن0/325 مهم ترين عامل و پارامترهاي تعداد طبقات، ترافيك، عرض مسير، نوع مسير، طول مسير و كاربري هاي موجود در مسير با وزن هاي 0/320, 0/175, 0/071, 0/045, 0/041, 0/023 از نظر اولويت و ارزش به ترتيب بعد از اين پارامتر قرار مي گيرند.
نتيجه گيري
با توجه به ارزش هاي به دست آمده براي هر يك از پارامترها، اين نكته قابل ذكر است كه براي جلوگيري از وارد شدن خسارات بيشتر، پس از وقوع لزله، بايستي در ساخت سازه ها و ساختمان ها، از مصالح مقاومي چون بتن و فلز اسفاده شود و در ساخت اين ساختمان ها تمامي نكات ايمني و استانداردهاي ساخت رعايت شود.
چكيده لاتين :
Background: Earthquake as one of the most important natural disasters always in
short time entails irreparable damage to human settlements. In the aftermath of the
earthquake, different types of crises are created which one of them are the life
detecting and rescue and relief to the affected areas. In the initial moments after the
earthquake, allocating relief forces and facilities to the affected areas is very
important. According to the researches, time is a critical factor in reducing casualties
and victims after an earthquake, so that the first 24 hours after the earthquake is the
golden opportunity to help the injured, because at these times the victims are most
likely to survive.Therefore, the optimal allocation of relief and rescue teams to the
affected areas is of great importance.
Method:In this research, the nearest relief base to the affected area were selected
firstly in order to determine the relief routing to the affected area then with the help of
the relevant experts four paths selected with the highest desirability. In the next step,
the routes should be prioritize and optimize based on the desired parameters. The
study of the desirability of the routes based on the parameters such as width, length,
type and traffic of streets, the use of parcels, the number of floors as well as the type
of skeleton of existing buildings in each street were investigated. Each of the criteria
and sub-criteria was weighed using the Analytical Hierarchy Process (AHP) process,
GIS and available software. Eventually, the final weight of the routes was determined
based on the values of their parameters and their sub-criteria, and priority was given
to the paths according to these values.
Findings: The results show that the building skeleton (materials) with the weight of
0/325 is the most important factor and the parameters such as number of floors,
traffic, route width, route type, route length and existing use in the route with weight
0/320, 0/175, 0/071, 0/045, 0/041, 0/023 are ranked after this parameter in terms of
priority and value respectively.
Conclusion: Considering the values obtained for each of the parameters, it is
necessary to use resistant materials such as concrete and metal in construction in
order to prevent further damage after an earthquake. Also all safety and construction
standards should be observed.
