پديد آورندگان :
مرادي، محمد شهرداري تهران - معاون برنامه ريزي منطقۀ يك، تهران، ايران , فاتحي منش، كيوان شهرداري تهران - ستاد مديريت بحران منطقۀ يك، تهران، ايران , نوري رحيم آبادي، محمدحسين دانشگاه آزاد اسلامي، واحد شهر قدس - گروه عمران، تهران، ايران
كليدواژه :
ريسك , مديريت بحران , استاندارد ايزو 22301 , سيستم مديريت , تداوم حيات سازماني
چكيده فارسي :
مقدمه: توجه به فرايندهاي عملياتي مديريت شرايط اضطراري يا بحران كشور ابعاد وسيع يافته كه مي‌توان به الزامات قانوني ذكرشده در سند چشم‌انداز در افق 1404 و سياست‌هاي نظام مرتبط با ايجاد سازمان‌هاي مسئول در مديريت بحران اشاره كرد. سيستم‌هاي مديريت تداوم حيات سازماني (BCMS) با الزامات استاندارد ايزو22301براي فعاليتهاي كليدي شهرداري تهران از عوامل كاهش مخاطرات احتمالي است. اين پژوهش، چالش‌هاي استاندارد مذكور در شهرداري منطقۀ يك تهران را تشريح مي‌كند.
روش: اين پژوهش از نوع توصيفي-كاربردي و به لحاظ هدف، كاربردي است كه با به‌كارگيري روش دلفي، نخست موارد بحرانزا با پرسشنامه، مصاحبه و سمينار گروهي شناسايي شد، سپس با نرم‌افزار SPSS به صحت‌سنجي و بررسي نتايج پرداخته شد. درادامه، با تحليل پيامدهاي توقف فعاليتها(BIA) [1] در چهار زمينۀ مأموريتهاي اصلي، ايمني و بهداشت، اعتبار سازمان و نارضايتي شهروندان و با استفاده از شاخص اهميت نسبي وزن‌دار، رويدادهاي مهم بحرانزا مشخص شد. در آخرين مرحلۀ دلفي در اهداف نهايي به اجماع رسيده با ارزش‌گذاري بر احتمال وقوع و شدت رويدادها، ريسك غيرقابل‌قبول معين شد.
يافته‌ها: طبق يافته‌ها، ميانگين گويه‌ها بيشتر از ميانه است و اگر نمرۀ آزمودني در مقياس ليكرت از ميانه بالاتر باشد، نگرش نسبت به موضوع مثبت تلقي مي‌شود. در سطح اطمينان 99درصد آزمون كولموگروف-اسميرنوف معني‌دار بود (p-value=0.05). لذا بايد از آزمون ناپارامتريك استفاده مي‌شد. در جدول ضرايب همبستگي اسپيرمن بين متغيرهاي تحقيق، بزرگترين عدد 0/569 به‌دست آمد و در بخش تحليل ريسك، عدد ريسك رويدادهاي مختل‌كنندۀ فعاليتهاي حياتي براساس رابطۀ احتمال و شدت رويداد از يك تا 16به‌دست آمد.
نتيجه‌گيري: با تحليل پيامد توقف فعاليتها شش عامل خدمات اصلي سازمان يعني نقض قوانين، خسارات مالي، محيط‌زيست، تبعات اجتماعي و امنيتي، اعتبار سازمان، ريسك محتمل هر پيامد در توقف فعاليت موردنظر محاسبه شد. با روش دلفي طي چند گام، اولويت‌ها از 208 فعاليت حياتي به ترتيب به 56 و 38 كاهش يافت و در انتها در 10 فعاليت اصلي، اجماع نهايي صورت گرفت. رويدادهاي مهم‌تر براي برنامه‌ريزي سال اول شامل جمع‌آوري زباله، برف‌روبي، خدمات پشتيباني فنّاوري اطلاعات، مديريت عمليات مقابله با شرايط اضطراري، فوريت‌ها و خدمات اضطراري است. بيشترين عدد ريسك براي رويداد وضعيت اضطراري براي نبود هماهنگي بين سازمان‌ها، مشكلات ترافيكي و مسدودشدن معابر، غافل‌گيري و نبود آمادگي و وقوع زلزله بالاي 6 ريشتر به‌دست آمد
چكيده لاتين :
Background: Paying attention to the operational processes of emergency or crisis
management has widened in the country that can be cited the legal requirements of the
prospectus document at 1404 horizons and the policies of the system related to
establishing responsible organizations for crisis management. Business Continuity
Management Systems (BCMS) with the requirements of ISO 22301 are factors reducing
potential hazards for key activities of the municipality of Tehran. This research describes
the standard challenges in the municipality of Tehran's district.
Method: In this descriptive-applied research, crisis cases are identified by using
questionnaires, interviews, and group seminars through Delphi method. In the following,
the important events of crisis were identified based on the relative weighting indicator by
analyzing the consequences Business Impact Analysis (BIA) in four major missions such
as safety, health, credibility of the organization, and citizens' dissatisfaction. At the final
stage of Delphi, the consensus reached its ultimate goal and the unacceptable risk
determined by assessing the probability of occurrence and severity of events.
Findings: The results showed that the average score was more than mean, if the subject's
score on Likert scale was higher than the median, the attitude toward the subject is
considered positive. At 99% confidence level, Kolmogorov-Smirnov test was significant
(p-value=0.05). Therefore, a nonparametric test should be used. Spearman correlation
coefficients were the largest among the research variables (0.559). In the risk analysis
section, the risk number of disruptive events of vital activity was derived from the
probability and severity of the event between 1 to 16.
Conclusion: By analyzing the outcomes of Business Impact Analysis ((BIA) from six
main operating factors of organization services such as violation of laws, financial
damages, environment, social and security consequences, organizational credibility,
possible risk of any outcome at stopping the activity is calculated by considering the
probability of occurrence and velocity of the event. In order to achieve the first priority of
municipality activities, with the Delphi method, in several steps, priorities out of 208
critical activities fell to 56 and 38 respectively. Finally, a final agreement was reached on
the 10 main activities and events that were more important included for the first year such
as waste collection, snow removal, IT support services, emergency management,
management of emergency response, and emergency services. The maximum number of
risks obtained for the emergency event is related to lack of coordination between
organizations, traffic problems, blocking the roads, lack of preparation and earthquake
above six Richter.
