عنوان واكاوي جنبش شناختي و تنش‌هاي زمين‌ ساختي در پهنه گسلي قير، زاگرس، ايران

Tectonic stress and kinematic analyses of the Ghir fault zone, Zagros, Iran

پهنه گسلي قير با سازوكار لغزشي وارون، بخشي از كمربند پيشبوم چين‌خورده زاگرس است كه در جنوب ناحيه برشي سبزپوشان قرار دارد و پهنه گسلي راستالغز كره‌بس از شمال ‌باختر اين منطقه ميگذرد. شيب اين گسل داراي مقداري متوسط و روند آن موازي با روند عمومي چين‌ها و گسل‌هاي راندگي در كمربند چين خورده زاگرس است. در اين پژوهش براي تعيين موقعيت فضايي محور‌هاي تنش در پهنه گسلي قير از دو روش استفاده شده است. يكي از اين روش‌ها استفاده از وارون‌سازي داده‌هاي سازوكار كانوني زمين‌لرزه‌هاي حاصل از فعاليت گسل است كه تنش‍هاي حال حاضر را نشان مي‌دهد و ديگري، وارون‌سازي داده‌هاي خش‌لغز گسلي است. ميانگين راستاي تنش فشارشي ديرين و عهد حاضر حاصل از اين پژوهش به ترتيب N33ºE و N05°E به دست آمد كه هر دو راستا سوي تنش فشارشي عمومي NNE-SW را در اين پهنه گسلي نشان مي‌دهد كه منطبق با جهات تنش فشارش عمومي زاگرس و همگرايي دو صفحه ايران و عربي است. نتايج، تغييرات چپ‌گرد محور بيشينه تنش فشارشي را در طول زمان نشان مي‌دهد و الگوي دواير مور به دست آمده نشان‌دهنده يك پهنه ترافشارش فعال است. نسبت بزرگاي تنش‌هاي اصلي (شكل هندسي بيضوي تنش ) به دست‌آمده از وارونسازي داده‌هاي سازوكار كانوني زمين‌لرزه‌ها مقدار 0/88 را نشان مي‌دهد كه معادل بيضوي تنش كلوچه‌اي شكل است؛ در حالي كه نسبت بزرگاي تنش‌هاي به دست‌آمده از وارون‌سازي داده‌هاي لغزش گسل مقدار 0/2 را نشان مي‌دهد كه معادل بيضوي تنش دوكي‌شكل است.

The Ghir fault zone is a thrust zone in the Zagros foreland folded belt that is located in the south of Sabz-Pushan shear zone and southeast of the Kar-e-Bas strike-slip fault zone. It is a moderately-dipping fault zone oriented parallel to the general trend of folds and thrusts in the Zagros foreland folded belt. In this study, two methods using fault slip data and focal mechanism of earthquakes were analyzed using the stress inversion method in order to reconstruct the paleostress and recent stress orientations, respectively. The results show a transpressional deformation with current compression direction along N05°E and the mean paleo-compression direction alongN33°E. Both are consistent with the general direction of compression in Zagros due to convergence of the Arabian and Iranian plates, and indicate an anticlockwise change in the compression direction over time and the Mohr circle patterns show an active transpressional zone. The stress ratio of 0.88 obtained from inversion of earthquake focal mechanism data indicates that the shape of stress ellipsoid is oblate. However, a ratioof 0.2 for obtained from inversion of fault slip data indicates a prolate shape of stress ellipsoid.