مقايسه روند تغييرات كمي و كيفي آب درياچه اروميه با تأكيد بر اطلاعات كرانه جنوب شرقي آن

Comparison of quantity and quality changes of the Urmia lake water with emphasis on the southeast bank data

تراز آب درياچه اروميه از حدود بيست سال پيش، با افت شديدي رو‌ به رو شده است. به همراه تغييرات كمي، كيفيت آب درياچه نيز تغييرات زيادي يافته است. در اين نوشتار تلاش شده است تا با شناخت رابطه ميان كيفيت و كميت آب، شناخت بيشتري از روند تغييرات كمي درياچه در گذشته زمين­شناسي آن به دست آيد تا بر اين اساس، عوامل مؤثر و نقش آنها در خشك شدن درياچه با دقت بيشتري شناسايي شود. پيرو اين شناخت مي‌توان برنامه‌ريزي و مديريت مناسب‌تري در راستاي احيا اين درياچه ارائه و يا با اطمينان بيشتري طرح‌هاي پيشنهادي را ارزيابي كرد. بر پايه نتايج اين پژوهش، در تراز بيش از 1286 متر، آب درياچه از حالت شور خارج مي‌شود و در رده آب‌هاي لب شور تا شيرين قرار مي‌گيرد. بنابراين، در پليوستوسن پاياني كه تراز آب درياچه از 1297 متر بيشتر بوده است، به نظر مي‌رسد كه آب درياچه شيرين بوده باشد. در تراز پايين‌تر از 1273 متر، درياچه به پلايا تبديل مي‌شود. در حال حاضر كه تراز آب درياچه اروميه حدود 1270 متر است، محيطي پلايايي بر آن حاكم است. در اين محيط، افزايش بارندگي‌ها و جريان‌هاي ورودي با افزايش سريع حجم مخزن و در برابر آن، كاهش يا قطع بارندگي‌ها و جريان‌هاي ورودي و افزايش دما و تبخير، با كاهش سريع حجم مخزن همراه خواهد بود. اين بررسي نشان مي‌دهد كه براي احياي درياچه اروميه لازم است كه بيش از 9/5 ميليارد متر مكعب آب به آن وارد شود.

The water level of Urmia lake during the last twenty years has been significantly declining. Along with changes in quantity, water quality has also substantially changed. In this article, attempts has been made to identify the relationship between water quality and quantity to have a better understanding of the changing history of the lake during the geological past. This can help to better explore the risk factors influencing the drying process of the lake. This understanding can therefore be employed to appropriate planning and management procedures in order to revive this lake effectively. Based on this study, the lake water in the levels higher than 1286 meters (MSL) is brackish to fresh and is not of saline type. Thus, it seems that, in the late Pleistocene, the lake water was of a fresh type where the water level was higher than 1297 meters. The study revealed that the lake become to a playa-type environment in water level of about 1273 MSL. The present water level of 1270 meters suggests that the lake has a dominantly playa-type environment. In this environment, increase in precipitation and inflows will lead to a rapid increase in reservoir volume; and vice versa, a stop or decrease in the precipitation and inflows with an increase of temperature and evaporation will lead to a rapid reduction in reservoir volume. This study estimates that a volume of over 9.5 billion cubic meters of water is necessary to revive the Urmia Lake.