كاربرد دور سنجي در آشكار سازي، شناخت و تحليل ويژگي هاي زمين ساختي خط‌واره‌ هاي مرتبط با دگرساني در منطقه بجستان، خاور ايران

Application of remote sensing to enhance, recognize and analysis of the structural characteristics of alteration-related lineations in the Bajestan area, East of Iran

محدوده مورد مطالعه در خاور شهر بجستان، جنوب باختر استان خراسان رضوي قرار دارد. اين محدوده در شمال بلوك لوت، بزرگ‌ترين بلوك ساختاري در خاور ايران جاي گرفته است. اين بخش خود تحت تأثير فعاليت هاي گسل هاي ژرف امتدادلغز در مرز اين بلوك قرار دارد. خط‌واره‌هاي موجود در منطقه با استفاده از داده هاي ماهواره اي اسپات، لندست و داده DEM آشكارسازي شد. مطالعات ساختاري در اين ناحيه در دو مرحله انجام گرفت: نخست آشكارسازي، تهيه نقشه و تحليل ساختاري گسل هاي اصلي منطقه صورت گرفت و در مرحله بعد به منظور انجام مطالعات تكميلي، كل خط واره هاي موجود شامل درزه ها و گسل ها، آشكارسازي و تحليل شدند. راستي‌آزمايي مطالعات ياد  شده با پيمايش هاي صحرايي و داده هاي آماري صورت گرفت. مطالعات ‌دورسنجي نشانگر اهميت فيلترهاي آشكاركننده چون فيلترهاي استاندارد، روي داده هاي با ويژگي‌هاي استريوسكوپيك چون اسپات به عنوان يك ابزار كارآمد در مطالعات ساختاري به‌ويژه آشكارسازي خط واره هاست. مطالعات فركتال و به‌كارگيري متغيرهاي آماري شكستگي ها (برپايه نقشه شكستگي حاصل از داده هاي دورسنجي) در منطقه، ضمن مشخص كردن بعد فركتال در منطقه، تكميل كننده مطالعات دورسنجي در زمينه شناخت چگونگي تكامل ساختاري منطقه و معرفي مناطق با احتمال بيشتر كاني‌سازي هستند. مطالعات دورسنجي، صحرايي، تحليل هاي آماري- ساختاري و فركتالي روي سامانه هاي شكستگي موجود در منطقه نشانگر احتمالي ارتباط عناصر ساختاري موجود در منطقه با فعاليت يك سامانه گسلي امتدادلغز است كه مي توانند به عنوان شكستگي هاي رايدل در ديواره پهنه تخريب در نظر گرفته شوند. نتايج بالا نشان مي دهند كه بيشتر خط‌واره‌هاي موجود در منطقه شكستگي هاي كششي منطبق بر جايگيري دايك ها و رخداد انواع پهنه هاي دگرساني مرتبط با كاني‌سازي‌هاي موجود در منطقه است. تلفيق اطلاعات ياد شده مي تواند نقش مهمي در شناسايي روند عناصر ساختاري مؤثر در ايجاد آلتراسيون و مشخص كردن نواحي مستعد كاني‌سازي داشته باشد.

The studied area is located at the east of Bajestan city and south west of Khorasan Razavi province. This region is at the north of the Lut Block, the largest structural block in east of Iran. Structure of this area is affected by activity of deep strike-slip faults in the boundary of the blocks. Lineaments are mapped by the means of SPOT-5 and Landsat satellite data and DEM data. Structural studies were carried out in two stages: at first, main faults were indicated, mapped and analyzed and then for more detail research, total lineaments (faults and joints) were mapped and analyzed. Verification studies were conducted with field surveys. Remote sensing studies indicate importance of applying enhancement filters like standard kernels on stereoscopic data like SPOT as an efficient tool for structural studies, especially for lineament extracting. Fractal studies and using fractures statistical parameters (based on fracture map obtained by remote sensing data (in the area in addition to determining fractal dimension, were used as complementary methods for recognition structural evolution and specifying the most probability of mineralization occurrence. Fractal, structural- statistical analyzes, field and remote sensing studies on fracture systems in the area indicate that structural elements in the studied area, most probably are related to the main strike-slip faults activities and can be considered as Riedel shear fractures in its wall of damage zone. Also the results indicate that most of the lineaments in this area are extensional fractures corresponding to both dykes emplacement and alteration zones associated with mineralization. Combining the mentioned information can play important role in identifying structural evolution processes and specifying areas with more mineralization potential.