پهنه بندي خطر زمين لرزه با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS) (مطالعه موردي: بخش مركزي شهرستان سميرم

Earthquake hazard zoning using Analytical Hierarchy Process (AHP) and GIS techniques (Case study: central part of the Semirom city

زمين ­لرزه از جمله بلاياي طبيعي به شمار مي ­رود كه هرساله خسارت جاني و مالي بسياري را به همراه دارد. امروزه با پيشرفت علم و فنّاوري، زمينه­ هاي مناسبي براي شناخت و كاهش اين خطرات طبيعي فراهم شده است. در اين راستا مي­توان اطلاعات جغرافيايي را همگام با ابزار پشتيباني تصميم به‌منظور ارزيابي خطر زمين­ لرزه بكار برد. اين پژوهش به‌منظور بررسي ميزان تأثير عوامل مختلف در ايجاد پديده زمين ­لرزه و پهنه ­بندي خطر وقوع زمين­لرزه در بخش مركزي شهرستان سميرم انجام گرفت. براي رسيدن به اين هدف با به‌كارگيري روش تحليل سلسله مراتبي عوامل مورد بررسي به‌صورت زوجي مقايسه و وزن هر يك از عوامل كه مبين ميزان تأثير آن­ها است محاسبه شده است. با توجه به مقادير كمي وزن هر يك از عوامل، نقشه وزني هر عامل تهيه و در نهايت اقدام به تهيه نقـشه پهنـه ­بندي خطر زمين­لرزه با استفاده از لايه­ هاي وزني و ضريب وزني مربوط به هر يك از عوامل شده است. نتايج حاصل از اين پژوهش بيانگر اين است كه روش تحليل سلسله مراتبي به دليل استوار بودن بر مبناي مقايسه­ هاي زوجي موجب سهولت و دقت در انجام محاسبه ­هاي لازم و ارائه نتايج به دليل دخالت دادن تعداد زيادي از عوامل در مقايسه با ساير روش­ هاي پهنه­ بندي خطر زمين­ لرزه است. نتايج نشان داد كه در مدل تحليل سلسله مراتبي حدود 49/72 درصد حوضه در پهنه­ هاي با خطر بالا و خيلي بالا قرار مي­گيرد.

Natural hazards such as earthquake is as the nature disasters that have many financial and human losses every year. Today advances in science and technology, provided appropriate fields for the study and reduce these natural hazards. In this respect, the geographic information along with decision support tool used to assess the risk of earthquake. The aim of this study was to investigate the effects of different factors in the creation and earthquake hazard zonation of earthquake in central part of the Semirom city. For this purpose affecting factors were binary compared using analytical method by indicating the weight of each factor as indicator for their effects in occurrence of earthquake. Accordingly, the earthquake regionalization hazard map was prepared to the use of weighed information layer and weighted coefficient of each factor. Results of this study show that the analytical hierarchy method is precise method for evaluation of earthquake potential due to the use of binary comparison affecting factors and considering numerous factors for earthquake evaluation at the same time in comparison to the other prevalent method. The results indicates that the percentage of high and very high hazard class is 49.72 percent in AHP method.