ارزيابي آسيب پذيري آبخوان دشت نازلوچاي اروميه با استفاده از مدل DRASTIC و صحت سنجي آن با غلظت نيترات در محيط GIS

Assessing Vulnerability Aquifer of Nazloochay Plain of Urmia, Using DRASTIC Model and Verification with Nitrate Concentration in GIS

دشت نازلوچاي در شمال غرب ايران در قسمت شمال شهرستان اروميه قرار گرفته است. وسعت تقريبي دشت مورد مطالعه 508 كيلومتر مربع مي­باشد و در ساحل غربي درياچه اروميه واقع شده است و جز حوضه آبريز اروميه مي­باشد. در تحقيق حاضر از مدل DRASTIC جهت برآورد ميزان آسيب­پذيري آبخوان منطقه استفاده شده است. مدل DRASTIC شناخته شده­ترين روش شاخص همپوشان مي­باشد كه از هفت پارامتر هيدروژئولوژيكي مؤثر بر آلودگي آب زيرزميني، شامل عمق آب زير­زميني ( D)، تغذيه، محيط آبخوان (R)، نوع خاك (S)، توپوگرافي (T)، تأثير منطقه غيراشباع (I) و هدايت هيدروليكي (C) را مورد بررسي قرار مي­دهد. با تركيب اين پارامترها در محيط GIS مناطق مستعد آلودگي آبخوان مشخص و سپس براي صحت­سنجي آن از غلظت نيترات استفاده گرديد. شاخص آسيب­پذيري مدل دراستيك براي منطقه مورد مطالعه، مقداري بين 153-38 برآورد گرديد كه در پنج محدوده، آسيب­پذيري ناچيز و خيلي كم 44 %، كم 33%، متوسط 15% و زياد 8% قرار گرفت طبق برآورد نقـشه­هاي آسيب­پذيري تهيه شده براي مدل دراستيك، بيش­ترين پـتانـسيل آسيب­پذيري مربوط به قسمتي از بخش مركزي و جنوبي منطقه مورد مطالعه مـي­باشد. انـطباق غلظت نيترات بر روي نقشه نهايي آسيب ­پذيري مدل DRASTIC نشان داد كه كليه مناطق با نيترات بالا، در محدوده آسيب­پذيري متوسط و زياد قرار گرفته ­اند، كه مي­تواند دقت و صحت مدل را تأييد كند.

Nazloochay plain is located at north western of Urmia city in Iran. The approximate area of the plain is 508 Km2. It's located on the western coast of Urmia lake and is part of the Urmia basin. This research DRASTIC model was used to evaluate pollution vulnerability of aquifer of the region. DRASTIC model can be considered as the most common overlap index method used in these cases which considers seven hydrogeological parameters affecting ground water pollution including: Depth of ground water(D), net Recharge(R), Aquifer environment(A), Soil type(S), Topography(T), Impact of unsaturated zone(I) and Hydraulic conductivity(C). Combining these parameters of the model using GIS, indicated high pollution potential regions of aquifer and nitrate concentration has been applied to estimate the verification. DRASTIC vulnerability index of model was estimated between 38-153 for this case study, consisting of five ranges of pollution including: negligible; low (%44); little (33%); average (15%) and high (8%). According to designated vulnerability maps, the highest vulnerability potential is in central and southern section of the studying region. Based on nitrate concentration in pollution vulnerability shown in DRASTIC model, all area with high amount of nitrate were located in two categories of high and moderate ranges pollution susceptibility which confirms the model accuracy and preciseness.