تحليل شبكه سياست گذاري و انسجام سازماني دست‌اندركاران بخش منابع طبيعي در استان سمنان

Analysis of Policy Network and Organizational Cohesion of the Stakeholders of Natural Resources of Semnan Province

دستيابي به مديريت جامع منابع طبيعي بطور اصولي نيازمند ارتباط مؤثر و هماهنگ، همكاري و هم‌افزايي دست­اندركاران متعددي است كه وظايف مشترك ولي متمايز دارند. بدين لحاظ شالوده مديريت جامع، با تمركزگرايي و اعمال روش مديريت از بالا به پايين سازگار نيست. هدف اين تحقيق تحليل شبكه و انسجام سازماني دست‌اندركاران بخش منابع طبيعي در استان سمنان مي‌باشد. در اين تحقيق، روابط سازمانهاي موجود در شبكه بر اساس بررسي فرايند انتقال اطلاعات و همكاري بين سازماني و با استفاده از روش كمّي تحليل شبكه اجتماعي و استفاده از شاخصهاي سطح كلان و مياني شبكه نهادي شامل اندازه شبكه، تراكم، ميزان دوسويگي پيوندها و تمركز در سطح كلان و شاخص مركز- پيرامون در سطح مياني مورد بررسي قرار گرفته است. پايش سياستي كه در عنوان اين مقاله مورد تأكيد قرار گرفته است، اشاره به اين سئوال دارد كه سياست­هاي مديريت جامع منابع طبيعي كه دست‌كم در طول برنامه‌هاي چهارم و پنجم توسعه در دستور كار سياست‌گذاران و متوليان بخش منابع طبيعي كشور بوده، تا چه ميزان محقق شده است. بدين‌ترتيب در اين مقاله سعي شده است تا به سئوال فوق بهصورت كمي و با استناد به نتايج شاخصهاي تحليل ساختاري شبكه دست‌اندركاران بخش منابع طبيعي در منطقه مورد مطالعه پاسخ داده شود. بر اساس نتايج اين تحقيق ميزان انسجام نهادي 40 درصد (ضعيف) و ميزان پايداري شبكه نهادي بر اساس شاخص دوسويگي نيز در حد 46/67 درصد (متوسط) مي‌باشد. بررسي شاخص مركز پيرامون نيز نشان داد كه ميزان تراكم شبكه نهادي استان سمنان در زيرگروه كنشگران مركزي 77 درصد و در زيرگروه كنشگران پيراموني 25 درصد است. نتايج به دست‌ آمده ضمن تعيين ظرفيت‌هاي موجود براي اعمال مديريت جامع منابع طبيعي، ضرورت كاهش تمركز در شبكه و تقويت روابط بين دست‌اندركاران متعدد اين بخش را آشكار مي‌سازد.

Achieving integrated natural resource management fundamentally needs effective and coordinatedrelationship, collaboration, and synergy among various actors who have common but differentresponsibilities. In this sense, the foundation of comprehensive and integrated management is notcompatible with centralization and top-down strategies. The aim of this paper is analysis of networkand organizational cohesion of natural resources stakeholders in Semnan province. In this study,relations of existing organizations within the network have been investigated based on interorganizationalinformation transfer and collaboration through social network analysis method andapplying macro-level and middle indexes of institutional network including; the network size,density, ties reciprocity, and centralization at macro-level and core-periphery index at middle level.Policy monitoring emphasized in present paper’s title refers to this question that how successfullynatural resource integrated management policies have been realized at least within the fourth andfifth development programs. Therefore, present study is an attempt to address this questionquantitatively and relying on the results of indexes of structural analysis of natural resourcestakeholders’ network in the pilot area. The results of this study indicate that institutional cohesionis 40 percent (poor) and sustainability of institutional network based on reciprocity is about 47percent (medium). Additionally the core-periphery index showed that the density of institutionalnetwork of Semnan province in core actors’ subgroup is 77 percent and in periphery actors’subgroup is 25 percent. Research findings identify existing capacities for applyin integrated naturalresources management and reveal the necessity of reducing network centralization andstrengthening the relationship among various stakeholders of this section.