پديد آورندگان :
ميرجليلي، علي بمان دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - دانشكده منابع طبيعي , فاضل پور عقدائي، محمدرضا دانشگاه يزد , زكي زاده، فريبا دانشگاه يزد - دانشكده منابع طبيعي و كويرشناسي
كليدواژه :
تنگ لايبيد , تاج پوشش , چرا و قرق , پوشش گياهي و مرتع
چكيده فارسي :
چراي دام به طور مستقيم يا غيرمستقيم بر ساختار و پويايي پوشش گياهي مراتع تأثير دارد. اين اثرها را مي‌توان با انجام قرق در سطح مرتع مورد ارزيابي قرار داد. در اين تحقيق تغييرات پوشش گياهي در داخل و خارج قرق در مراتع تنگ لايبيد، واقع در جنوب‌‌غربي شهر يزد، مورد بررسي قرار گرفته است. مطالعه تغييرات پوشش گياهي در سه منطقه كليد در داخل و سه منطقه كليد در خارج قرق در طي 5 سال (83-1379) انجام شد. در هر منطقه كليد 3 ترانسكت 100 متري، بصورت عمود بر شيب، به فاصله 40 متر از همديگر تعبيه شده و در هر ترانسكت 10 پلات 1×2 متر مربعي به صورت ثابت به فاصله معين از همديگر مستقر شد و هر ساله از پوشش تاجي، تراكم و درصد فراواني گونه‌هاي داخل هر پلات اندازه‌گيري بعمل آمد. روش نمونه‌برداري به صورت تصادفي سيستماتيك بوده است. تغييرات در داخل و خارج قرق توسط آزمون دانكن، در سطح خطاي 5 درصد، در قالب طرح كاملا تصادفي مورد بررسي قرار گرفت. در نهايت نتايج حاصل از آزمون دانكن نشان داده است كه ميزان درصد تاج پوشش گونه‌هاي گياهي در داخل قرق نسبت به خارج قرق در سطح 5 درصد معني‌دار بوده است، به‌طوري‌كه ميانگين پوشش‌هاي علفي يكساله، چند ساله و بوته‌اي‌ها در داخل قرق نسبت به خارج قرق به‌ترتيب 38،47 و 7 درصد افزايش داشته است. بنابراين، در اين تحقيق، قرق اثر مثبتي در تغييرات پوشش تاجي گونه‌هاي متعدد نشان داده است. نتايج درصد فراواني نشان داد كه در سال 1379،1380،1381،1382 و 1383 عرصه قرق نسبت به غير قرق تفاوت معني‌داري نداشته و در مورد تراكم، تنها در سال 1380 منطقه قرق نسبت به منطقه غير قرق تفاوت معني‌داري داشته است. نتايج حاصله مي‌‌‌تواند در مديريت آينده مراتع منطقه و عرصه‌هاي مشابه آن در سطح كشور، مورد توجه قرار گيرد.
چكيده لاتين :
outside ofexclosures of Tanglaybid rangelands, located in south-western part of Yazd province, have beeninvestigated. Vegetation changes study was carried out in 3 key areas inside and also 3 key areasoutside of exclosure and lasted for 5 years (2000-2005). Every key area included 3 transects of 100meters long and 40 meters intervals. The transects were selected vertical to slope, including 10fixed plots (2×1 m2). Vegetation cover, density and frequency percentage of each plot species weremeasured annually. The random- systematic method was applied as a sampling method. Vegetationchanges inside and outside of exclosure were assessed, in a completely random plan, applyingDuncan's test (P < 0.05). The results showed that vegetation cover percentages increasedsignificantly (P < 0.05), inside the exclosure comparing to outside of it. Mean coverage of annualand perennial grasses and also bushes, inside the exclosure comparing to its outside increased 47,38 and 7%, respectively. Thus, in present research, exclosure has positive effects on vegetationcover changes of several species. Frequency percentage results showed that there was no significantdifference, inside against outside the exclosure in 2000, 2001, 2002, 2003, and 2004. Regardingdensity, there was significant difference only in 2001.The results can be considered in futuremanagement of the area's rangelands and similar regions throughout Iran
