پديد آورندگان :
حبشي، خليل دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده منابع طبيعي , جعفري، رضا دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده منابع طبيعي , كريم زاده، حميدرضا دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده منابع طبيعي , پورمنافي، سعيد دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده منابع طبيعي
كليدواژه :
اقليم و مديريت , فرسايش خاك , فرايند تحليل سلسله مراتبي , سيستم اطلاعات مكاني
چكيده فارسي :
بيابان‌زايي به معني تخريب سرزمين در مناطق خشك، نيمه خشك و خشك نيمه مرطوب است كه در نتيجه عوامل مختلفي همچون تغييرات اقليمي و فعاليت‌هاي انساني ايجاد مي‌شود. منطقه مورد مطالعه با وسعت 136 هزار هكتار در فاصله 20 كيلومتري از جهت شرق كلان شهر اصفهان واقع شده است؛ با توجه به هم جواري اين منطقۀ به شهر اصفهان مطالعه و بررسي بيابان‌زايي در اين منطقۀ امري ضروري است. در اين تحقيق، جهت ارزيابي بيابان‌زايي در گام اول، بر اساس وضعيت محلي، شش معيار كيفي، مشتمل بر اقليم، خاك، آب زير زميني، پوشش گياهي، فرسايش خاك و مديريت و سياست براي ارزيابي بيابان‌زايي مدنظر قرار گرفتند. هرمعيار شامل شاخص‌هايي است كه آن را به لحاظ كيفي تعريف مي‌كنند. اين شاخص‌ها براساس ميزان تأثيري كه بر فرآيند بيابان‌زايي دارند با امتيازدهي در بازة 100 تا 200 استاندارد سازي و كمّي شدند. ارزش كمّي هر معيار از طريق ضرب وزن حاصل از فرآيند تحليل سلسله مراتبي در ارزش لايه هر شاخص و تلفيق لاية‌ها براساس تركيب خطي وزني به‌دست آمد. در نهايت نقشة وضعيت بيابان‌زايي از طريق ضرب وزن در ارزش لاية هر معيار و تلفيق لاية‌ها براساس روش تركيب خطي وزني در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي به‌دست آمد. براساس نتايج به‌دست آمده، 35/49 درصد از مساحت منطقة دركلاس شديد و 5/64 درصد در كلاس بسيار شديد بيابان‌زايي قرار مي‌گيرد. همچنين معيار اقليم با وزن 0/29 داراي بيشترين تأثير بر پديدة بيابان‌زايي بوده و پس از آن معيار مديريت و معيار خاك به‌ترتيب با وزن‌هاي 0/23 و 0/21 قرار مي‌گيرند.
چكيده لاتين :
Desertification means land degradation in arid, semi-arid and dry sub-humid regions as a
result of various factors, including climatic variations and human activities. In this research,
the study area with an area of 136 thousand hectares located 20 kilometers far away from
east Isfahan was selected. Due to the proximity of this area to Isfahan city and the impact
that desertification phenomenon on the city, studying the desertification in this region is of
great importance. To assess the current status of desertification, the multi criteria Analysis
and MEDALUS model was used. For this purpose, in the first step and based on the local
situation, six qualitative criteria, including climate, soil, groundwater, vegetation, soil
erosion, desertification management and policy evaluation were considered. These indices
have been standardized and quantified based on their effect on desertification in the frame
by scoring 100 to 200. The qualitative value of each criterion has been obtained by
multiplying the weight of the Analytic Hierarchy Process (AHP) and integration of layers
based on the weighted linear combination. Finally, the desertification status map has been
acquired through multiplying weight to the layer value of each criterion and integrating
layers according to the method of weighted linear combination in Geographic Information
System (GIS). According to the results, 35.49% of the area of the region falls in a severe class
and 64.5% falls in very severe class of desertification. Besides, the climate criterion with a
weight of 0.29 has the greatest impact on the phenomenon of desertification and then it goes
to the management and soil criteria with weights of soil 0.23 and 0.21, respectively.
Therefore, to assess desertification and executive programs to deal with it in the region,
considering these criteria are of great importance.
