نقش دفن رسوبات ماسه‌بادي بر ويژگي‌هاي رويشي و فيزيولوژيك گونه رمس (Hammada salicornica )

Investigation of Some Vegetative and Physiological Characteristic of Hammada salicornica Under Sand Burial

در پژوهش حاضر ويژگي­هاي فيزيولوژيك فيزيولوژيك و رويشي گونه رمس (Hammada salicornica) كه گاهي با مترادف Haloxylon salicornicum (Moq.) Bge. Ex Boiss. معرفي مي­شود، تحت تأثير دفن شدن با رسوبات ماسه بادي بررسي شد. آزمايش حاضر بر پايه طرح كاملا تصادفي با پنج تكرار انجام شد. براي­اين منظور نهال ­هاي يك­ساله و هم­اندازه رمس با پنچ تيمار شاهد، دفن شدن با ماسه ­بادي تا يك­سوم ارتفاع گياه، تا نصف ارتفاع گياه، تا سه ­چهارم ارتفاع گياه و دفن­شدن كامل بررسي شد. پس از شش ماه آبياري و مراقبت در شرايط گلخانه ­اي، برخي ويژگي­هاي رويشي ازقبيل: طول ساقه، وزن خشك و تر ساقه و وزن خشك و تر ريشه و صفات فيزيولوژيك شامل پرولين، قند­هاي محلول و محتواي يوني ساقه و ريشه اندازه­گيري شد. نتايج نشان داد كه بيشترين مقدار پرولين برگ در تيمار دفن يك ­سوم به­ مقدار mg/gfw 20/8 بوده ­است. مقدار پرولين ريشه در تمام تيمار­هاي دفن به­ طور معني­داري بيشتر از تيمار شاهد بود. اين موضوع نشان مي­دهد كه دفن­شدگي مانند ساير تنش­ هاي محيطي موجب افزايش پرولين مي­شود. مقدار اكسين در تيمار دفن يك­ سوم و يك­دوم به ­طور معني‌داري نسبت به شاهد افزايش يافت به­طوريكه مقدار آن در تيمار يك­سوم برابر با mg/gfw 0.64 و حدود دو برابر شاهد بود. افزايش هورمون ريشه ­زاي اكسين نشان مي­دهد كه دفن­ شدگي در اين گياه شرايط را براي ايجاد ريشه­ هاي نابجا فراهم مي­كند. مقدار قند ساقه در تيمار­هاي دفن كاهش يافت. اين موضوع مي­تواند مربوط به كاهش مقدار فتوسنتز بدليل دفن اندام فتوسنتز­كننده باشد. مقدار سديم ساقه و ريشه در تيمار­هاي دفن يك ­سوم و يك ­دوم Meq/L 22 بود كه به ­طور معني‌داري نسبت به شاهد و سه­ چهارم افزايش نشان داد. مقدار پتاسيم ساقه و ريشه در تيمار دفن سه­ چهارم به ­طور معني­داري كمتر از ساير تيمار­هاي دفن بود. بيشترين مقدار فسفر ساقه Meq/L0/73 و ريشه Meq/L1/97 در تيمارهاي دفن يك­سوم اندازه­گيري شد. مقدار فسفر ريشه در تمام تيمار­هاي دفن به ­طور معني­داري بيشتر از شاهد بود. افزايش عناصر غذايي مهم فسفر و پتاسيم نشان از شرايط رشدي مناسب گياهان دفن شده نسبت به شاهد مي­باشد. طول ساقه در تيماردفن سه ­چهارم حدود دو برابر شاهد بود. بيشترين مقدار وزن‌ خشك و تر ساقه و ريشه در تيمار دفن يك ­سوم به­ طور معني­داري بيشتر از ساير تيمار­هاي دفن بود. بنابراين نتيجه­ گيري شد كه گونه ­رمس دفن شدن در رسوبات جزئي را نه تنها تحمل مي­كند بلكه دفن شدن در ماسه بادي موجب تحريك رشد آن مي­شود.

This study investigated the vegetative and physiological characteristics of Hammada salicornica Syn.: Haloxylon salicornicum under sand burial. Experiment conducted in completely randomised design with five replicates. One year-old seedlings of Hammada salicornica in the same size assigned to one of the following five burial treatments, control, buried to 33% of plant height, buried to 50% of plant height, buried to 75% of plant height and buried to complete plant height. After 6 months watering under glasshouse conditions, some of vegetative and physiological characteristics of Hammada salicornica were measured. Results showed the highest amounts of leave proline equal to 20.8 mg/gfw observed in 33% burial treatment. Root proline in all burial treatments were significantly more than two times compared to control. The root proline in 33% burial traetment was equal to 22.72 mg/gfw that was two times more than control. The amount of oxine significantly increased in 33% and 50% burial treatments compared to control. The amount of oxine in 33% burial treatment was equal to 0.64 mg/gfw that was two times more compared to the control. The amounts of stem sugar were deacreased in all burial treatment while heighest amounts of root sugar were measured in 33% burial treatment. Stem and root sodium, 22 meq/l, significantly increased in 33% and 50% compared to control and 75% burial treatment. The amount of root and stem potassium content in 75% of burial treatment was significantly lower than other burial treatment. The amounts of stem phosphorus, 0.73 meq/L, and root phosphorous, 1.9 meq/L, observed in 33 % of burial treatment. The amounts of root phosphorus significantly increased in all burial treatment compared to the control. Moreover, the stem hieght in 75% burial treatment, 40 cm, were more than two times compared to the control. The highest amount of stem and root dry and wet weight in 33% of burial treatment was significantly more than other burial treatments. It is concluded that Hammada salicornica tolerate not only 33%of burial treatment but also the burial stimulates the growth.