ارزيابي كاربرد تكنيك شبكه بندي و روش AHP به منظور پهنه بندي پتانسيل تغذيه مصنوعي (مطالعه موردي: حوزه آبخيز چم شور استان كردستان)

Assessment of application of gridding technique and AHP method for zonation of artificial recharge (Case Study: Chamshor watershed, Kurdistan

يكي از راه هاي خارج شدن از بحران افت سطح آب زيرزميني، اجراي پروژه هاي تغذيه مصنوعي است كه باعث انتقال آب از سطح زمين به داخل آن و متعادل كردن سطح ايستابي مي گردد. تعيين مكان مناسب براي تغذيه مصنوعي، خود يكي از مهم ترين مراحل اجراي اين گونه پروژه ها است. در اين پژوهش، قابليت كاربرد تكنيك شبكه بندي و روش AHP براي پهنهبندي پتانسيل تغذيه مصنوعي آب زيرزميني مورد ارزيابي قرار گرفت. به همين منظور در حوزه آبخيز چم شور براي مراتع در نظر گرفته شده، شبكه بندي با اندازه سلول0/1 كيلومتر مربع تعريف گرديد و پارامتر هاي زمين شناسي، شيب، ضخامت لايه غير اشباع، هدايت الكتريكي و قابليت انتقال براي ورود به مدل انتخاب شد. نقشه پهنه بندي پتانسيل تغذيه مصنوعي براي اجراي تغذيه مصنوعي با استفاده از تكنيك شبكه بندي، روش وزن دهي AHP و تركيب خطي وزني تهيه گرديد. براي ارزيابي مدل از سامانه تغذيه مصنوعي اجرا شده در حوزه آبخيز مورد مطالعه استفاده شد كه عملكرد موفقي در زمينه متعادل كردن سطح سفره آب زيرزميني، كاهش سيلاب هاي مخرب و افزايش پوشش گياهي داشته است. در نهايت، دقت مدل AHP همراه با تكنيك شبكه بندي 87/5 درصد به دست آمد. بنابراين، پهنه بندي پتانسيل تغذيه مصنوعي حاصل از تكنيك شبكه بندي و روش AHP قابل اطمينان بوده و استفاده از آن در مكان يابي سامانه هاي پخش سيلاب به منظور تغذيه مصنوعي آب زيرزميني پيشنهاد مي گردد.

One of the techniques to eliminate groundwater resources crisis is to carry out artificial recharge projects، which cause infiltration of water from the surface into the aquifer and balance of the water table. An appropriate site selection for artificial recharge is one of the most important steps in implementation of these projects، itself. In this study، capability of gridding technique and AHP method was evaluated for zonation of artificial recharge potential. Accordingly، a grid، with cell size 0.1 km2، was defined for rangelands of Chamshor watershed and geological parameters، slope، thickness of unsaturated layer، electrical conductivity and transmissivity were selected for entry into the model. Finally، potential zonation map of artificial recharge project، using gridding technique، Analytical Hierarchy Process (AHP) and weighting linear combination methods were produced for implementation of artificial recharge. In order to assess the model، the project of artificial recharge in the study area was used which has had a successful performance on balancing the water table level، reducing destructive floods and increasing vegetation. Finally، the accuracy of the gridding technique and AHP method was 87.5 percent. In conclusion، the zonation of artificial recharge potential which was obtained by gridding technique and AHP method was reliable and it is recommended to be used in the site selection of flood spreading systems to be able to carry out artificial recharge projects.