بررسي پتانسيل مرتع براي زنبورداري با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP)

Investigation of Rangeland potential for Apiculture by using Analytical Hierarchy Process (AHP

در سال هاي اخير استفاده چندمنظوره از مراتع به عنوان يكي از راه حل هاي اصلي در كاهش فشار ناشي از چراي دام و در عين حال افزايش رفاه و درآمد سرانه بهره برداران و رسيدن به توسعه و مديريت پايدار مطرح شده است. زنبورداري در مراتع راهكاري سودآور و به عنوان يكي از جنبه هاي استفاده چندمنظوره در حوزه بالاطالقان و در سامان هاي عرفي ناريان، ديزان و مهران هدف اين مطالعه قرار گرفت. در اين مطالعه تلاش گرديد تا در تعيين شايستگي زنبورداري علاوه بر مسائل بوم شناختي به مسائل اجتماعي نيز پرداخته شود. جهت تعيين شايستگي اين سامان هاي عرفي چهار معيار پوشش گياهي، عوامل محيطي، عوامل فيزيكي و مسائل اجتماعي در نظر گرفته شد كه اين معيارها به طور كلي چهارده شاخص را شامل مي شوند، لذا به علت پيچيدگي مساله از روش تصميم گيري چندمعياره (AHP) استفاده شده است. سلسله مراتب تصميم گيري در چهار سطح هدف، معيارها، شاخص ها و گزينه ها تشكيل شد. يكي از معيارها كيفي بود كه جهت دستيابي به نتايج منطقي در مورد معيار كيفي (مسائل اجتماعي) از همكاري متخصصين استفاده شد. نتايج حاصل از قضاوت متخصصين، معيار مسائل اجتماعي را نسبت به ساير معيارها در اولويت نشان داد. همچنين نتايج حاكي از آن است كه در روش تحليل سلسله مراتبي سامان هاي عرفي ناريان، ديزان و مهران در اولويت اول تا سوم شايستگي قرار گرفته است. به طور كلي جهت دستيابي به كاربري زنبورداري در مراتع علاوه بر تقويت بخش فني مي بايست ميان نهادهاي دولتي و غيردولتي و بهره برداران هماهنگي ايجاد شود.

Rrecently، rangeland multiple use has been found to be one of the primary solutions to alleviate livestock grazing pressure while improving stakeholder's welfare and per capita income and sustainable management and development. Beekeeping in rangeland as a profitable approach and one of multiple use components in upper Taleghan basin and Saman Orfi of Narian، Dizan and Mehran were studied. The present study was aimed to determine beekeeping suitability as well as ecological and social issues. According to permanent standards and resource sites priority for comprising of these Samans Orfi reserves 4 criteria to be considered such as vegetation،environmental، physical and social issues.These criteria are included overall 14 sub criteria. So Multi-Criteria Decision Making Methods (MCDM) has used because of problem complexity. The hierarchical formed in the 4 levels that is purpose، criteria، sub criteria and options. One of the criteria were qualitative. For accessing logical results، we benefit specialist cooperation. The results showed that social problem are more important than the other criteria in priority. Also، final results of Analytical Hierarchy Process (AHP) indicated that Saman Orfi Narian، and Mehran and Dizin were fall into first to third priorities respectively.