اولويت بندي زيرحوزه هاي آبخيز جهت اقدامات آبخيزداري (مطالعه موردي: حوزه آبخيز دريان سمنان)

Prioritize the sub basins to watershed management activities (Case study: Watershed Daryan of Semnan province

حوزه آبخيز يك واحد ايده آل براي مديريت منابع طبيعي و همچنين تعديل تاثير ناهنجاري طبيعي براي دستيابي به توسعه پايدار است. شرط اول كنترل عوامل فرسايشي و بهبود وضعيت بحراني يك حوزه آبخيز، شناسايي مناطق و زيرحوزه هاي با وضعيت بحراني تر و اولويت بندي آن ها است تا در صورت اجراي عمليات كنترلي، مناطق داراي اولويت هاي بالاتر بيشتر مد نظر قرار گرفته و برنامه هاي حفاظتي در اين قبيل مناطق متمركز شوند. هدف از اين پژوهش اولويت بندي زير حوزه هاي حوزه آبخيز دريان سمنان جهت اقدامات آبخيزداري با استفاده از روش شباهت به گزينه ايده آل (تاپسيس) است. ابتدا در اين پژوهش شش معيار (جمعيت، متوسط توليد پوشش گياهي، منابع آب، سطح اراضي كشاورزي، فرسايش و استحكام سازند) جهت اولويت بندي انتخاب، سپس وزن هر يك از معيار ها با استفاده از روش آنتروپي مشخص گرديد كه در اين ميان فاكتور جمعيت و فرسايش به ترتيب بيشترين و كمترين وزن را به خود اختصاص دادند. همچنين نتايج نشان داد از بين 38 زير حوزه مورد بررسي، زير حوزه هاي A10، A''11 و B''7_A''12_C''21 به دليل بالاتر بودن رتبه معيارهاي جمعيت، منابع آب و سطح اراضي كشاورزي كه داراي بالاترين وزن در بين معيارهاي انتخابي هستند، در اولويت بالاتري قرار گرفتند و زير حوزه هاي C6 ،C9 وC7 به جهت پايين بودن معيارهاي مذكور كمترين اولويت را به خود اختصاص دادند.

The first condition for control erosion and improve of watershed with critical status، identify and prioritize areas and catchments with a critical situation. At the time of control activities implementation، this action causes، more considered higher priority areas and conservation programs focus on such areas. The purpose of this research is priorities for watershed management sub basins of Daryan watershed، using similarity to ideal option (TOPSIS) method. First، in this study، six criteria (population، average production، water resources، agricultural land surface، erosion and formation) to prioritize is selection، and then the weight of each criterion using entropy method was determined. Among the criteria studied population and erosion were the highest and lowest weight respectively. The results showed that among the 38 sub-basins studied، sub basin A10، A’11 and B’7_A’12_C’21 because of high-ranking criteria of population، water resources and agriculture have the highest priority and sub basin C6، C9 and C’7 due to the lower these criteria the lowest priority given to the watershed.