بررسي تاثير الگوي جغرافيايي بر بهبودي بيماران مبتلا به سل ريوي بر اساس مدل زمان شكست شتاب دار پارامتري

Evaluation of Effect of Geographical Pattern on Improvement of Patients with Pulmonary Tuberculosis Based on A Parametric Accelerated Failure Time Model

مقدمه و اهداف: سل در بين بيماري هاي عفوني تك عاملي شايع ترين علت مرگ بوده و داراي رتبه ي دهم مرگ در بين همه بيماري ها در جهان است. اين بيماري از فرد مبتلا به افراد نزديك از نظر مكاني و به طور عمده زير يك سقف سرايت مي كند. هدف اين مطالعه بررسي ارتباط ساختار همبستگي مكاني (فضايي) و زمان بهبودي بيماران مبتلا به سل ريوي در ايران است. روش كار: در اين مطالعه داده هاي 20554 بيمار مبتلا به سل ريوي اسمير خلط مثبت در ايران براي سال هاي 93-1389 مورد استفاده قرار گرفت. براي تجزيه و تحليل داده ها از مدل زمان شكست شتاب دار پارامتري همراه با شكنندگي مكاني (فضايي) با رويكرد بيزي استفاده شد. براي برازش مدل از نرم افزارOpenBUGS1/4 و به منظور پهنه بندي اثرهاي محيطي از ArcGIS استفاده شد. يافته ها: ميانگين سني بيماران 50/35 سال با خطاي استاندارد 21/6 سال بود. يافته هاي مطالعه نشان داد كه محيط جغرافيايي، جنس، وضع زنداني بودن، درجه مثبت بودن اسمير در زمان تشخيص و محل زندگي افراد (شهر، روستا) تاثيرتاثير معني داري بر زمان بهبودي بيماران سل ريوي داشت. زمان بهبودي بيماراني كه با درجه اسمير 9-1 باسيل، 1+ و 2+ تحت درمان قرار گرفته بودند به طور معني داري كم تر از بقيه افراد بود. نتيجه گيري: بر اساس اين مطالعه محيط جغرافيايي و محل زندگي افراد تاثير معني داري بر زمان بهبودي بيماران سل ريوي اسمير مثبت دارد. در برخي استان ها اين تاثير وابسته به درجه ي مثبت بودن اسمير و در برخي استان ها مستقل از آن است.

Background and Objectives: Tuberculosis is the most common cause of death among single-factor infectious diseases and is the tenth cause of death among all diseases in the world. The disease is spread mainly from an infected person through close contact with other people living in one place. The aim of this study was to investigate the relationship between the spatial correlation structure and the recovery time of patients with pulmonary tuberculosis in Iran. Methods: In this applied study، the data of 20554 patients with sputum smear-positive pulmonary tuberculosis in Iran from 1389 to 1393 were used. A parametric accelerated failure time model with spatial frailty and batesian approach was used to analyze the data. The OpenBUGS 1.4 was used for programming and the ArcGIS 9.2 was used for mapping the environmental impact on tuberculosis. Results: The mean age of the patients was 50.35 years with a standard deviation of 21.6 years. The results showed that the geographical environment، gender، prison condition، degree of smear positivity at diagnosis and location (urban-rural) had a significant impact on the recovery time of pulmonary tuberculosis patients. The recovery time of patients with smear grade 1-9 bacilli، 1+ and 2+ who were treated was significantly shorter than the others. Conclusion: According to the study، geographical environment and the location have a significant impact on smear positive patients’ recovery time. This impact depends on the degree of smear positivity in some provinces and is independent of it in some other provinces