بررسي طغيا ن هاي سپتي سمي خونريزي دهنده ويروسي (Viral Hemorrhagic Septicemia) و عوامل موثر بر آن در مزرعه هاي ماهي قزل آلاي كشور در سال 1393: يك مطالعه مقطعي

Investigation of Outbreaks of Viral Hemorrhagic Septicemia and Associated Risk Factors in Rainbow Trout Farms in Iran, 2014

مقدمه و اهداف: پرورش ماهي قزل آلاي رنگين كمان در ايران در بيش تر استان هاي كشور انجام مي شود. سپتي سمي خونريزي دهنده ويروسي از جمله مهم ترين بيماري هاي عفوني قزل آلاي پرورشي و تهديد جدي صنعت پرورش اين ماهي است. اين مطالعه با هدف بررسي طغيان هاي بيماري در مزرعه هاي پرورش ماهي قزل آلاي كشور در سال 1393 و تعيين كننده هاي موثر در ورود عامل و بروز بيماري انجام شد. روش كار: داده هاي مربوط با استفاده از پرسشنامه طراحي شده جمع آوري شد. تشخيص بيماري با علايم باليني، شناسايي ويروس به روش Real-Time PCR و به روش Conventionl –RTPCR انجام شد. يافته ها: در طول 52 هفته مطالعه در سال1393 تعداد 114 مزرعه از 1140 (12/63 درصد) مزرعه واقع در 78 زون در 14 استان كشور مبتلا به بيماري گزارش شدند. در تحليل چند متغيره نيز ورود غير مجاز بچه ماهي (نسبت شانس=7/81؛فاصله اطمينان 95 درصد: 16/80-3/63)، ورود غير مجاز ماهي بازاري (نسبت شانس= 5/60؛ فاصله اطمينان 95 درصد: 10/35-3/03) و آب رودخانه به عنوان منبع تامين آب (نسبت شانس= 2/46؛ فاصله اطمينان 95 درصد:4/02-1/51) به عنوان عوامل خطر احتمالي ورود عامل بيماري به مزرعه شناسايي شدند. نتيجه گيري: رعايت اصول امنيت زيستي در مزرعه ها و اجراي برنامه مراقبت مبتني بر خطر (Risk-based surveillance) بيماري بر اساس عوامل خطر شناسايي شده و ارزيابي اين عوامل به صورت منظم و دوره اي نقش مهمي در كنترل و پيشگيري از بيماري دارد.

Background and Objectives: In Iran، rainbow trout farms exist in almost all provinces. Viral hemorrhagic septicemia is one of the most important infectious diseases of the rainbow trout which is a serious threat to the farming industry. This study was conducted to investigate outbreaks in 2014 and identify important determinants of the agent entry and disease occurrence in the farms. Methods: Data were collected using a structured questionnaire and the disease was detected based on clinical signs and laboratory investigations by PCR methods. Results: During 52 weeks of the study in 2014، 114 of 1140 (12.63%) farms were affected within 78 zones in 14 provinces. In multivariable analysis، illegal entrance of fries (odds ratio: 7.81، 95% CI: 3.63-16.8)، illegal entrance of fish (odds ratio: 5.60، 95% CI: 3.03-10.35) and use of river as the water supply (odds ratio: 2.46، 95% CI: 1.51-4.02) were detected as risk factors associated with virus entry and disease outbreak in farms. Conclusion: Observing biosecurity measures in the farm level، applying risk-based surveillance based on known risk factors، and assessing these factors on a regular basis are important in prevention and control of VHS.