بررسي وضعيت ايمني و بهداشت رفتگران شهر تبريز (مطالعه موردي)

Surveying health and safety conditions of street sweepers in Tabriz city, Iran (case study)

مقدمه: رﺷﺪ ﺟﻤﻌﻴﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻲ روﻳﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻟﻴﺪ روزاﻓﺰون اﻧﻮاع ﻣﻮاد زاﻳﺪ ﺟﺎﻣﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ و در اين بين، رفتگران بنا بر ماهيت شغلي خود در معرض انواع خطرات و مواد سمي قرار مي گيرند. هدف از انجام اين مطالعه شناسايي عوامل خطر ايجاد كننده حوادث و بيماري در رفتگران شهر تبريز و در نهايت ارايه ي راه كارهايي مناسب جهت كنترل و رفع آنها به منظور ارتقاء سطح سلامت و ايمني آنها مي باشد. روش كار: مطالعه حاضر از نوع توصيفي- مقطعي است كه در يك بازه زماني سه ماه در سال 1395 بر روي 150 نفر از رفتگران شاغل در پنج منطقه (مناطق 2، 5، 6، 7و 9) شهرداري شهر تبريز انجام گرفت. روش جمع آوري داده ها از طريق پرسش نامه خودساخته بود. اعتبار محتوي پرسش نامه به صورت كيفي، با استفاده از روش پانل خبرگان و پايايي پرسش نامه از طريق محاسبه آلفاي كرونباخ انجام شد. داده ها پس از جمع آوري توسط نرم افزار SPSS-16 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: نتايج مطالعه نشان داد كه 36/7% افراد حداقل يك مورد حادثه را طي دو سال گذشته تجربه كرده اند. سوابق بيماري افراد مورد مطالعه نشان داد كه كمردرد با 20/7% و بعد از آن مشكلات پوستي با 10/7% بالاترين ميزان شيوع و بيماري كليه/مثانه و تيروييد با 7/0% كم ترين ميزان شيوع را داشت. درصد علايم اختلالات اسكلتي و عضلاني به ترتيب در دست، كمر، پاها بيش ترين ميزان و در آرنج و ران كم ترين ميزان را داشت. يافته هاي پژوهش نشان داد كه 70/50% از افراد مورد مطالعه با كسب ميانگين نمره 168/82 داراي وضعيت ايمني و بهداشت نامطلوب، 21/71% از افراد داراي وضعيت متوسط و 26/81% از افراد داراي وضعيت نامطلوب بودند. از ميان مولفه هاي ايمني و بهداشت به ترتيب مولفه لباس كار و ساير لوازم حفاظت فردي و مشكلات رواني با كسب درصد بالاي 80 درصد جزء نامطلوب ترين مولفه هاي ايمني و بهداشت و مولفه معاينات ادواري و برنامه هاي آموزشي ايمني و بهداشت از وضعيت مطلوبي برخوردار بودند. نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان داد كه بيش از نيمي از رفتگران (50/70%) داراي وضعيت ايمني و بهداشتي نامطلوب بودند. كمبود يا عدم استفاده از تجهيزات حفاظت فردي و مشكلات رواني در بين اين كارگران بيش تر از ساير مسايل مشهود بوده و نياز به اقدامات اساسي در اين زمينه دارد.

Introduction: Population growth and urban fast development caused increase production of all kinds of solid waste. And, street sweepers are exposed to a variety of risks and toxins by nature of their job for actual and potential. The aim of this study was to identify and to assess the risk factors of accidents and diseases threatening the health and lives of street sweepers in Tabriz city, Iran, and to propose practical solutions to control and remove them in order to promote health and safety a nd better efficiency. Material and Method: This study is a descriptive-analytical type, which was conducted over a period of three months in 1393 among 150 street sweepers working in five city areas (areas 2, 5, 6, 7 and 9) of Tabriz. Data was collected through customized questionnaire. Content validity of the questionnaire was performed in the form of quality using a panel of experts and reliability through Cronbach’s alpha. Data after collecting were analyzed by SPSS-16software. Result: The results showed that 48/7% of people have experienced at least one incident in the past two years. Records of disease showed that back pain with 20/7% and then skin problems whit 7/10% whit highest prevalence and kidney/bladder disease and thyroid whit 0/7% had lowest incidence. Musculoskeletal disorders symptoms percent have, respectively, in the hands, waist, legs highest and in elbow and knee least amount. Research findings showed that 50/70% of the study population, with a mean score of 168/82 have poor health and safety conditions, 21/71% of people have moderate condition and 81/26% of people have unfavorable condition. Among the components of health and safety respectively, components of clothes and other personal protective equipment and psychological problems with a high percentage of 80 percent, one of the most undesirable components of safety and health and components of periodic medical examinations and safety and health training programs were desirable. Conclusion: The results showed that more than half of street sweepers (70/50%) had undesirable health and safety condition. Shortages or lack of use of personal protective equipment and psychological problems among these workers was evident more than other issues and need for substantial measures in this regard.