شناسايي و رتبه بندي شاخص هاي رزيلينس سازماني مجتمع هاي پالايشگاهي با استفاده از روش تاپسيس فازي

Identifying and ranking of organizational resilience indicators of refinery complex using fuzzy TOPSIS

مقدمه: مهندسي رزيلينس يكي از رويكردهاي نوين مديريت خطر و توانايي ذاتي يك سيستم در تطبيق كارهاي خود پيش از، در طي و پس از تغييرات و وقايع ناخواسته است به گونه اي كه بتواند عمل كرد سيستم را تحت شرايط قابل پيش بيني و غير قابل پيش بيني حفظ نمايد. هدف از اين مطالعه، شناسايي شاخص هاي رزيلينس سازماني پالايشگاهها و اولويت بندي آنها با استفاده از تكنيك تاپسيس فازي بود. روش كار: يك مطالعه كيفي جهت شناسايي شاخص هاي رزيلينس سازماني مجتع هاي پالايشگاهي انجام شد. روش اصلي جمع آوري اطلاعات، مصاحبه نيمه ساختاريافته با خبرگان بود كه با استفاده از روش تحليل محتواي كيفي و مرور متون، شاخص ها استخراج و تعيين شدند. وزن دهي و رتبه بندي شاخص هاي شناسايي شده، به وسيله تكنيك تاپسيس فازي انجام شد. يافته ها: يازده شاخص در بخش رزيلينس سازماني شناسايي شدند كه عبارتند از: تعهد مديريت، نظام مديريت عمل كرد، جريان اطلاعات/ارتباطات، فرهنگ مشاركت، فرهنگ مديريت خطا، مديريت منابع انساني، آموزش، آمادگي، انعطاف پذيري، مديريت تغيير و فرهنگ نوآوري. نتايج نشان داد شاخص تعهد مديريت(وزن 0/035) و آمادگي(وزن 0/031) داراي بيش ترين تاثير و شاخص فرهنگ نوآوري نسبت به ساير شاخص ها داراي كم ترين اهميت بود. نتيجه گيري: سازمان هاي فني اجتماعي بحراني بالاخص مجتمع هاي پالايشگاهي به منظور بهبود مديريت ايمني و رزيلينس مي توانند بر روي شاخص هاي تاثيرگذار بر اساس اولويت، تمركز نموده و نسبت به پايش و بهبود آنهـا اقـدام نماينـد. اصلاح و بهبود شاخص هاي موثر منجر به ارتقاء ايمني و سطح رزيلينس سازمان خواهد شد

Introduction: Resilience engineering is a novel approache to risk management and is the inherent ability of a system to adapt their work before, during and after the changes and adverse events in such a way that maintain the system performance under predictable and unpredictable conditions. The aim of this study was to identify indicators of organizational resilience of refineries and ranking them using fuzzy TOPSIS technique. Material and Method: A qualitative study was done to identify organizational resilience indicators of refinery complex. The main method of data collection was semi-structured interviews. Indicators were determined using qualitative content analysis and literature review. Weighting and ranking identified indicators was performed using fuzzy TOPSIS technique. Result: Eleven indicators were identified as follows: management commitment, performance management system, flow of information/communication, involvement culture, error management culture, education, preparedness, flexibility, innovation culture, change management, and human resource management. Conclusion: Critical sociotechnical organizations especially refinery complexes in order to improve safety management and resilience situation should focus on effective indicators. Monitoring and improving them will increase safety and the resilience level of organization.